Day: September 10, 2022

Պարապմունք 6.
Կիսատ թողած աշխատանքը լրացնել տանը:
Թեմա՝ Թվային արտահայտություն, տառային արտահայտություն

1. Ի՞նչ է տառային արտահայտությունը, բերեք տառային արտահայտությունների մի քանի օրինակ:

axb+c

3c:2b

5d-3b

2.  Տառային արտահայտության տեսքով գրի՛ առեք նշված գործողությունները.

ա) a թիվը բազմապատկել 4-ով և արտադրյալին գումարել 6,

ax4+6
բ) y թվից հանել 11 և տարբերությանը գումարել z թիվը,

y-11+z
գ) 10-ը բաժանել a թվին և քանորդին գումարել 15-ի և b թվի արտադրյալը,

10:a+15xb
դ) m թվին գումարել 5 և գումարը բազմապատկել n թվով:

(m+5)xn

3. Տառերը փոխարինե՛ք թվանշաններով այնպես, որ ստացվեն ճիշտ անհավասարություններ.

ա) 673 > 455,
բ) 763 > 393,
գ) 944 > 431,
դ) 33 < 44,
ե) 928 > 136,
զ) 1239 > 1236:

4. Կատարե՛ք հաշվումները, եթե a = 3.

ա) 3 ⋅ 3 + 386,=395
բ) 27 ։ 3 + 96 ։ 3,=41
գ) (17 – 3) ⋅ 3=42
դ) (6 ⋅ 3+ 3) ⋅ 3=63

5. Գտե՛ք տառային արտահայտության արժեքը, եթե
a = 7, b = 5.

ա) 3 ⋅ 7 + 5 ⋅ 5,=46
բ) 10 ⋅ (7 + 5) ։ 3,=40
գ) (7– 5) ⋅ 4 + 7 ⋅ 5,=43
դ) 95 ։ 5 + 49 ։ 7,=26
ե) (7 – 7) ⋅ 8 + (5– 5) ⋅ 4,=0
զ) (7 – 7) ⋅ (5 – 5)։=0

6. a տառն օգտագործելով՝ կազմե՛ք այնպիսի արտահայտություն, որի արժեքը a = 2 դեպքում հավասար լինի 25‐ի։

10xa+5=25

7.Գրելով թվային արտահայտության տեսքով կատարե՛ք գործողությունները՝
ա) 51 և 42 թվերի գումարի և տարբերության արտադրյալը

(51+42)x(51-42)=837
բ) 18 և 3 թվերի արտադրյալի և 14 թվի տարբերությունը

18×3-14=40
գ) երկու  ամբողջ երեք ութերորդի  և հինգ ամբողջ երեք յոթերորդի արտադրյալը:

2,3/8×5,3/7=19/8×38/7=722/56

8. Լրացուցիչ:
Կարի արհեստանոցում կարել են 16 միանման վերարկու և մի քանի միանման կոստյում՝ օգտագործելով ընդամենը 100մ 40սմ գործվածք։ Մեկ վերարկուի համար օգտագործվել է 3 մ 35 սմ գործվածք, իսկ մեկ կոստյումի համար՝ 25 սմ-ով ավելի։ Քանի՞ կոստյում է կարվել։

335×16=3մ 35սմx15=53մ 60սմ

100մ 40սմ-53մ 60սմ=46մ 80սմ

3մ 35սմ+25սմ=3մ 60սմ

46մ 80սմ:3մ 60 սմ=13

Պատ․՝13 կոստյում:

Պարապմունք 3.
Կիսատ թողած աշխատանքը լրացնել տանը:

Խնդիրների քննարկում:

1.Դավիթը ուզում է 160 դրամանոց մի քանի  պաղպաղակ գնել,  ընդ որում՝  նա ունի  միայն 50 և 200 դրամանոցներ: Ամենաքիչը քանի՞ պաղպաղակ կարող է  գնել Դավիթը, որպեսզի մանր ետ ստանալու կարիք չլինի:

160×5=800

Պատասխան 5 պաղպաղակ։

2.Նարեն երեք օրը մեկ է գնում  լողավազան, Մարին՝ չորս օրը մեկ, Եվան՝ 5 օրը մեկ: Այս երկուշաբթի նրանք    հանդիպեցին լողավազանում: Քանի՞ օր հետո նրանք նորից կհանդիպեն:

3.Գտնելով օրինաչափությունը՝  նշիր հարցականի փոխարեն թաքնված թիվը:

 5, 11, 23,47, 95, 191

4.Երբ ուղղանկյան  երկարությունը  մեծացրին 14սմ-ով, իսկ լայնությունը փոքրացրին  2սմ-ով,  պարագիծը  90սմ ստացվեց։ Սկզբում որքա՞ն էր  ուղղանկյան  պարագիծը:

5.Ներկայացման ժամանակ 260 տեղանոց  դահլիճում    ազատ տեղերը 160-ով ավելի քիչ են զբաղեցված տեղերից: Որքա՞ն է թատրոնի մուտքի տոմսի արժեքը, եթե բոլոր տոմսերը ունեն նույն արժեքը,  իսկ այդ օրվա  վաճառված  տոմսերի ընդհանուր  գումարը կազմել  է 420.000 դրամ:

6.Վերկանգնիր հավասարությունը. եթե միևնույն թվանշանները փոխարինել են  միևնույն տառերով:

4×1+3=4+1×3

 Յ·Ո+Թ= Յ+Ո·Թ=7
7.Քանի՞տարեկան է եղբայրը և քանի՞ տարեկան է քույրը,  եթե 2 տարի առաջ եղբայրը քրոջից մեծ էր 2 անգամ, իսկ 8  տարի առաջ՝  5  անգամ:

18-2=16 10-2=8, 18-8=10 10-8=2, 18 և 10

Պարապմունք 5.
Կիսատ թողած աշխատանքը լրացնել տանը:

Թեստի քննարկում, արդյունքները հրապարակել այստեղ:

Թեմա՝ Թվային արտահայտություններ

Շատ խնդիրներ լուծելիս հարկ է լինում տրված թվերի հետ կատարել թվաբանական գործողություններ՝ գումարում, հանում, բազմապատկում և բաժանում։ Սակայն հաճախ, մինչ այդ գործողությունները մինչև վերջ հասցնելը, անհրաժեշտ է նախապես նշել դրանց կատարման հերթականությունը։ Դա բերում է նրան, որ խնդրի տվյալներից ելնելով և օգտագործելով թվեր, գործողություններ և փակագծեր՝ կազմվում է թվային արտահայտություն։
Թվեր և գործողությունների նշաններ պարունակող
«իմաստալից» արտահայտությունը կոչվում է թվային արտահայտություն:

      Օրինակ`

Մի հացն արժե 100 դրամ, իսկ շոկոլադի մեկ սալիկը՝ 250 դրամ:

Երեք հացը և շոկոլադի երկու սալիկները միասին կարժենան`

3⋅100+2⋅250 դրամ

3⋅100+2⋅250  արտահայտությունը  թվային է:  Կատարելով թվային արտահայտության գործողությունները, գտնում ենք նրա արժեքը: 

3⋅100+2⋅250=300+500=800 

Ստանում ենք  800-ը, որը կլինի արտահայտության արժեքը:

  Այս արտահայտությունը թվային չէ . 

 9+2:4-100×4+)

Ճիշտ է կան թվեր, գործողության նշաններ, բայց իմաստալից չէ, քանի որ փակագիծը փակվում է, բայց չի բացվում և առկա է մեկ ավելորդ գործողության նշան:

Տառային արտահայտություններ:

Փոխենք նախորդ  օրինակներից մեկի պայմանները:

Օրինակ՝

Դիցուք մեկ հացն արժե  a դրամ, իսկ շոկոլադի սալիկը՝  b դրամ:

Երեք հացը և շոկոլադի երկու սալիկները միասին կարժենան 3⋅a+2⋅b դրամ:

Եթե արտահայտությունը, բացի թվերից և գործողությունների նշաններից պարունակում է նաև տառեր, կոչվում է տառային արտահայտություն:

Առաջադրանքներ:

1.Ի՞նչ է թվային արտահայտությունը, բերեք  մի քանի թվային արտահայտության օրինակներ, հաշվեք նրանց արժեքները:
2×40+30=110

60:20×5=15

2.Կազմեք  թվային արտահայտություններ, որոնց  արժեքները համապատասխանաբար  հավասար են՝ 
100;  0,2;   -4;     5:

60+40=100

6::30=0,2

20:(-5)=-4

2+3=5

3.Գրեք թվային արտահայտության արժեքը՝

ա) -2x(+3)=-6

բ)12×2=24

գ)0,5:4=0,125

դ)5×3=15

ե)(2+3)x(-2,1)=-10,5

զ)-5x(+4)=-20

է)7x2x2=28

ը)(4×2)x(6×2)=96

թ) -4+5×2+20=+26

4. Ինչ է տառային արտահայտությունը, բերեք մի քանի օրինակ:
2a+2b

3a-4b

6ax3b

5.Տրված թվային արտահայտությունում 5 թիվը փոխարինեք  a տառով: Գրեք ստացված տառային արտահայտությունը:

ա)7×5-1=7xa-1

բ)2×5-5:3=2xa-a:3
գ) 15:5-5=15:a-a
դ)1x2x3x4x5=1x2x3x4xa

Առաջադրանքներ:

1. Քալլոթցի խնդիրը(ամենապարզ, չլուծված խնդիրը):
Վերցրեք ցանկացած թիվ, եթե այն ​​զույգ է, ապա բաժանեք երկուսի: Եթե այն ​​կենտ է, բազմապատկեք երեքով և ավելացրեք մեկ: Կրկնեք գործողությունը: Արդյո՞ք բոլոր թվերն են, որ այդքան գործողություններից հետո արդյունքում միշտ կստացվի մեկ:

Այո

Հարցեր Քալլոթցի խնդրի վերաբերյալ.
ա)Հետևելով խնդրի քայլերին, ստուգեք գործողությունները 3, 4, 5, 6, 64 թվերի համար:

1. 3×3=9

9+1=10

10:2=5

5×3=15

15+1=16

16:2=8

8:2=4

4:2=2

2:2=1

2.4:2=2

2:2=1

3. 5×3=15

15+1=16

16:2=8

8:2=4

4:2=2

2:2=1

4. 6:2=3

3×3=9

9+1=10

10:2=5

5×3=15

15+1=16

16:2=8

8:2=4

4:2=2

2:2=1

5. 64:2=32

32:2=16

16:2=8

8:2=4

4:2=2

2:2=1

բ)Վերցրեք ցանկացած թիվ զրոյից տարբեր, կատարեք քայլերի հերթականությունը, ստացա՞ք մեկ:
10:2=5

5×3=15

15+1=16

16:2=8

8:2=4

4:2=2

2:2=1
Աշխատանք կրկնողության համար:
2. Գրեք՝
ա) -2 և 3 թվերի արտադրյալը

-2×3=6

բ) 123 թվի եռապատիկը:

123×3=369

գ)  6,4 թվի և չորսի քանորդը

6,4:4=1,6

դ) 45 և 2 թվերի արտադրյալի կրկնապատիկը:

(45×2)x2=180

3.Աստղանիշը թվով փոխարինելով ՝ ստացի՛ր հավասարություն:

ա) 43+57=100
բ)  73+48=121    
գ)  352 -176=176  
դ) 37 x 14= 518      
ե)  451-269 =182

Այն սովորողները, ովքեր դեռ չեն հասցրել մասնակցել մաթեմատիկական ֆլեշմոբին, այսօր  աշխատանքը ավարտեն: