Posted in Երկրաչափություն 7

Երկրաչափություն պարապմունք 8

 ներբեռնիր երկրաչափության դասագիրքը համակարգչում 1
ներբեռնիր երկրաչափության դասագիրքը համակարգչում 2.

ներբեռնիր GeoGebra Classic 5 ծրագիրը համակարգչում

 կարող ես աշխատել  նաև օնլայն տարբերակով:

Պարապմունք 8.
Թեմա՝ Հատվածի երկարությունը։

Հավասար հատվածներն ունեն հավասար երկարություն: Իսկ եթե հատվածներից մեկը փոքր է մյուսից, ապա չափման միավորը և նրա մասերը փոքրի մեջ տեղավորվում են ավելի քիչ անգամ, քան մեծի մեջ: Այսինքն՝ հատվածներից փոքրի երկարությու նը փոքր է:
Հատվածի երկարությունը կոչվում է նաև այդ

հատվածի ծայրակետերի հեռավորություն: Այլ խոսքով՝ երկու կետերի հեռավորությունը այն հատվածիերկարությունն է, որի ծայրակետերը այդ երկու կետերն են:
Աշխատանք գրքից, 36, 37, 38, 39

36.B կետը AC հատվածը տրոհում է երկու հատվածի գտեք AC հատվածի երկարությունը, եթե AB=7,8սմ BC=25մմ։

AC=78-25=53մմ=5,3սմ

37. B կետը AC հատվածը տրոհում է երկու հատավծի։Գտեք BC հատավածի երկարությունը, եթե այն ա)AB=3,7սմ AC=7,2սմ բ) AB = 4մմ, AC = 4սմ։

Ա)BC=7,2-3,7=3,5

բ)AC=4սմ=40մմ

BC=40մմ=4սմ=36մմ=3,6սմ

38)A, B և C գտնվում են մի ուղղի վրա։Հայտնի է որ AB = 12սմ, BC = 13,5սմ։Որքան կարոց է լինել AC հատվածի երկարությունը։

AC=AB+BC=25,5

AC=13,5-12=1,5

39)B, D և M գտնվում են մի ուղղի վրա։Հայտնի է որ BD = 7 սմ, MD = 16ամ։Որքան կարող է լինել BM հեռավորությունը։

BM=7+16=23սմ

BM=16-7=9

Posted in Կենսաբանություն7

Մամուռներ

Մամուռները պատկանում են բարձրակարգ բույսերի առաջին բաժնին: Նրանք ավելի բարդ են կազմավորված, քան ջրիմուռները, սակայն պարզունակ են մնացյալ սպորավորների և սերմնավոր բույսերի համեմատ:Կանաչ մամուռները տարածված են խոնավ անտառների կիսաստվերոտ, ստվերախիտ մասերում, որտեղ առաջացնում են համատարած փափուկ ծածկոց: Աճում են նաև մարգագետիններում, ճահիճներում, տունդրաներում, կարող են հանդիպել նաև քարերի ու ժայռերի վրա:Մամուռները իսկական ցամաքային բույսեր են, որոնց նախնիները, առաջին անգամ դուրս գալով ջրից, բնակեցրին ցամաքը: Մամուռները ֆոտոսինթեզ կատարող ոչ մեծ բույսեր են, որոնք ունեն վեգետատիվ օրգաններ` ցողուն և տերև, իսկ ձևավորված արմատներ չունեն, դրանց փոխարինում են ռիզոիդները:Մամուռներն ունեն լայն բազմազանություն և հաջորդում են ծաղկավոր բույսերին` ներկայացուցիչների թվով: Ներկայումս գիտությանը հայտնի է մամուռների գրեթե 25 հազար տեսակ:Խոնավությամբ հարուստ վայրերում աճում է կանաչ մամուռ կկվավուշը, որը նպաստում է մթնոլորտում խոնավության պահպանմանը, միաժամանակ այլ մամուռների հետ միասին կարող է դառնալ ճահճացման պատճառ: Կկվավուշը մամուռների ամենատարածված ներկայացուցիչներից մեկն է: Ունի մոտ 20−30 սմ երկարությամբ, կանաչաշագանակագույն, չճյուղավորված և ուղղաձիգ ցողուն: Ցողունը ծածկված է խիտ, նեղ, կանաչ տերևներով:

Posted in Կենսաբանություն7

Բորբոսասնկեր

Բորբոսը սնկի տեսակ է, որը աճում է խոնավության և ոչ լավ օդափոխության արդյունքում։ Դրանք կարող են տարածվել օդում, իսկ մարդու օրգանիզմում կարող են ներթափանցել շնչառական օրգանների և սննդի միջոցով։ Արդյո՞ք կարելի է ուտել բորբոսը։ Եթե դուք նկատել եք բորբոս սննդի վրա, չարժե այն ուտել, քանի որ այն վնասակար է և նույնիսկ վտանգավոր։ Բայց կան պանրի տեսակներ, որոնք հատուկ պայմաններում են պահում, որպեսզի այն բորբոսնի։ Այդ պանիրները կարելի է հանգիստ ուտել։ Բորբոսը ինքնին վտանգավոր չէ մարդու համար, այլ վտանգավոր են նրանից զատված նյութերը, օրինակ՝ միկոտոքսինը։ Այն առաջինը հարված կարող է հասցնել երիկամներին, քանի որ այդ օրգանն է պատասխանատու թունավոր նյութերի զատման համար։ Եթե հաճախ կրկնվեն նման բաները, մի պահ կգա, որ երիկամն այլևս չի կարողանա դրանք զատել և կսկսվի երիկամային անբավարարություն կամ նույնիսկ ցեռոզ։ Որոշ տեսակի բորբոսներից կարող են անջատվել այնպիսի տոքսիններ, որոնք կարող են հանգեցնել օնկոլոգիակն հիվանդությունների առաջացմանը։ Բորբոսը կարող ՝ նաև ալերգիայի պատճառ հանդիսանալ։ Բորբոսը կարող է ներթափանցել բրոնխներ, որտեղ կա նրա զարգացման համար բարենպաստ պայմաններ՝ օդ և խոնավություն, նման դեպքում մարդու մոտ կարող է զարգանալ բռոնխիտ կամ բռոնխիալ աստմա։ Որպեսզի խուսափենք նման իրավիճակներից, հարկավոր է ճիշտ հետևել սննդի պահպանման կանոններին՝ պահել հերմետիկ, մաքուր, և սառնարանից դուրս չթողնել 2 -4 ժամից ավել։ Փչացաց սնունդը անմիջապես պետք է նետել, և իհարկե գնում անելիս պետք է մեծ ուշադրություն դարձնել ժամկետներին։

Posted in Կենսաբանություն7

Բակտերյաներ

Բակտերյաները երկրագնդի հնագույն «բնակիչներն» են. ծագել են մոտ 3 մլրդ տարի առաջ: Բակտերյաներին  անվանում են նաև մանրէներ: Տարածված են ամենուր՝ հողում, ջրում, օդում, մարդկանց, կենդանիների և բույսերի օրգանիզմներում: Դրանց մեծամասնությունը միակորիզ, մանրագույն, պարզ կառուցվածքով, անզեն աչքով անտեսանելի օրգանիզմներ են:

Բակտերիաների հիմնական կառուցվածքային տարրերն են բջջաթաղանթը, բջջապլազման և նուկլեոիդը: Որոշ ցուպիկաձև բակտերիաներ ցուպիկի ներսում առաջացնում են սպորներ և կոչվում են բացիլներ: Սպորները ձևավորվում են անբարենպաստ պայմաններում (սննդարար նյութերի բացակայություն, միջավայրի բաղադրության ու ջերմաստիճանի փոփոխություն և այլն), ինչը տեսակի պահպանումն ապահովող մեխանիզմ է: Բարենպաստ պայմաններում սպորներն աճում են` առաջացնելով վեգետատիվ բջիջներ: 

Բակտերիաներին հատուկ են ակտիվ և պասսիվ շարժումները: Շատ բակտերիաներ կարող են շարժվել թարթիչների, մտրակիկների և շարժումն ապահովող այլ հարմարանքների օգնությամբ: Բջջի մակերևույթի վրա լինում են 1-ից մինչև մի քանի տասնյակ մտրակիկներ: 

Քիմիական կազմությամբ բակտերիաները նման են օրգանիզմի մյուս բջիջներին: Նրանց բջիջը պարունակում է ջուր (70–85 %), նուկլեինաթթուներ, սպիտակուցներ, բազմաշաքարներ, ճարպանյութեր, ամինաթթուներ, անօրգանական աղեր և այլն: 

Բակտերիաների որոշ տեսակներ՝ ինքնասունները (ավտոտրոֆներ) օգտագործում են անօրգանական ածխածին (ածխաթթու գազի կամ ածխաթթվի աղերի ձևով), մյուսները՝ տարասունները (հետերոտրոֆներ)՝ օրգանական միացություններ: Տարասուն բակտերիաները բաժանվում են սապրոֆիտների (սնվում են արտաքին միջավայրի օրգանական միացություններով) և մակաբույծների (ապրում են այլ օրգանիզմների հաշվին): Ազոտսևեռող բակտերիաները յուրացնում են մթնոլորտի ազոտը և մեծ նշանակություն ունեն Երկրի վրա կյանքի գոյության ապահովման գործում: Բակտերիաները բաժանվում են 3 խմբի՝ օդակյացներ (աերոբներ), անօդակյացներ (անաերոբներ) և պայմանական (ֆակուլտատիվ) անօդակյացներ: Որոշ բակտերիաներ (լուսասինթեզող) բույսերի նման կարող են օգտագործել անմիջապես Արեգակի, մյուսները (քեմոսինթեզող)՝ քիմիական ռեակցիաների, իսկ մեծամասնությունը՝ օրգանական միացությունների (ածխաջրեր, սպիտակուցներ, ճարպեր և այլն) փոխարկումների էներգիան: