Posted in Հայոց լեզու 7

Հայոց լեզու առաջդրանքներ գրքից

115. Տրված գոյականները երկու խմբի բաժանի´ր:

Մարմին, մշակույթներ, նյութեր, շարժում, ժամանակ, մարմիններ, ճանապարհ, օրացույցներ, դաշտ, շարժումներ, նյութ, դաշտեր, մշակույթ, ճանապարհներ, ժամանակներ, օրացույց:

Մարմին-մարմիններ

մշակույթ- մշակույթմեր

նյութ-նյութեր

շարժում-շարժումներ

ժամանակ-ժամանակներ

ճանապարհ-ճանհապարհներ

օրացույց-որացույցներ

դաշտ-դաշտեր

116. Տրված գոյականները դարձրո´ւ հոգնակի և բացատրի´ր օրինաչափությունները:

Ա. Ձև-ձևեր, արտ-արտեր, հարց-հացեր, սարք-սարքեր, զենք-զենքեր, դեզ-դեզեր, օր-օրեր: միաանկ բառերը ստանում են հոգնակիյակերտ -եր վերջածանց։

Բ. Երկիր-երկրներ, տարի-տարիներ, գնացք-գնացքներ, նվեր-նվերներ, վայրկյան-վայրկյաններ, ուղևոր-ուղեվորներ: Բազմավանկ բառերը ստանում են ներ վերջածանց։

Գ. Թոռ-թոռն, դուռդուռն, մուկմուկն, ձուկ-ձուկն, լեռ-լեռն, բեռ-բեռն:Գրաբարյան ձև։

Դ.  Աստղ-աստղեր, արկղ-արկղեր, վագր-վագրեր, անգղ-անգղեր, սանր-սանրեր:

117. Յուրաքանչյուր բառի  իմաստն արտահայտի՛ր բառակապակցությամբ. գտի՛ր  երկու խմբի բառերի նմանությունն ու տարբերությունը:

Ա.Դասագիրք-դաի գիրք, հեռագիր-հեռվի գիր, արոտավայր-արոտի վայր, լրագիր-լուրերի գիր, ծառաբուն-ծառի բուն, մրգաջուր-մրգի ջուր, մրջնաբույն-մրջյունի բույն, ծաղկեփունջ-ծաղկի փունջ, միջնապատ-միջի պատ:

Բ.Վիպագիր-վեպ գրող, մեծատուն-մեծ տուն ունեցող, զինակիր-զենք կրող, ժամացույց-ժամ ցույց տվող, կողմնացույց-կողմ ցույց տվող, երգահան-երգ հանող, քարահատ-քար հատող, պատմագիր-պատմում գրող, քանդկագործ-քանդակ անող:

118. Երկու խմբի գոյականների հոգնակին կազմի´ր և օրինաչափությունը բացահայտի´ր:

Օրինակ`

 Դասագիրք- դասագրքեր, վիպագիր- վիպագիրներ:

Ա.Դասագիրք-դասաքրքեր, հեռագիր-հեռագրեր, արոտավայր-արոտավյրեր, լրագիր-լրագրեր, ծառաբուն-ծառաբներ, մրգաջուր-մրգաջրեր, մրջնաբույն-մրջնաբներ, ծաղկեփունջ-ծաղկեփնջեր, միջնապատ-միջնապատներ:

Բ.Վիպագիր-վեպագրեր, մեծատուն-մեծատներ, զինակիր-զինակրեր, ժամացույց-ժամացույցներ, կողմնացույց-կողմնացույցներ, երգահան-երգահաններ, քարահատ-քարահատներ, պատմագիր-պայմանագրեր, քանդկագործ-քանդակագործեր:

119. Փակագծում տրված բառերը դարձրո´ւ հոգնակի և գրիի´ր կետերի փոխարեն:

Ամերիկացի-(վիճակագիր) վիճակագիրները պարզել են, որ օրվա ընթացքում ամենաշատը քայլում են անասնապահներն (անասնապահ) ու հողագործները (հողագործ):  Երկրորդ տեղում գյուղական նամակատարներն (նամակատար ) են: Հաջորդը մատուցողներն ( մատուցող) ու բուժքույրերն (բուժքույր) են: Նրանցից  զգալիորեն քիչ են քայլում ոստիկանները (ոստիկան), հետախույզներն (հետախույզ) ու  պահակները (պահակ): Ամենից քիչ քայլում են նահանգապետերն (նահանգապետ) ու նախարարները (նախարար):

120. Տրված գոյականները դարձրո´ւ հոգնակի և տեղադրի´ր նախադասությունների մեջ:

Կետորս, բանաձև, հրացան, նավապետ, շնաձուկ, ժամացույց:

Բոլոր նավապետներն էլ երազում են չբացահայտված կղզիներ գտնել:

Մեզ ասացին, որ բոլոր ժամացույցներն էլ հետ են ընկել, ու ոչ մեկը նույն ժամը ցույց չի տալիս:

Ասում են, որ շնաձկներին արյան հոտն է հրապուրում:

Այդ տարածքում աշխատող կետորսները հետևում էին կետին ու վախենում էին ,թե ևս մեկին այնուամենայնիվ կվնասի:

Ցուցադրվող հրացաններն այդ նույն զինագործի որդիներն ու թոռներն էին սարքել: