Posted in Մայրենի

Գործնական աշխատանք

1. Տրված կապակցություններում փակագծերի մեջ առնված գոյականները ածանցների օգնությամբ դարձրու հարաբերական ածականներ:

երկաթե դարպաս, մետաքսե դրոշակ, լեռնային գագաթ, ծովային կենդանի, որդիակն սեր, դպրոցական տարիք, փողոցի երթևեկություն, մարմարյա սյուն, գիշերային խավար, արյունոտ լեռներ, լուսավոր միտք, 

2.  Բառակապակցությունների իմաստն արտահայտիր բաղադրյալ ածականով:
Երեք նիշ ունեցող-եռանիշ
երկար կյանք ունեցող-երկարակյաց
ամեն ինչ ուտող-ամենակեր
միջին դարերին պատկանող-միջնադարյան
բերք տվող-բերքատու

ամեն ինչ կարողացող-ամենակարող
գեղեցիկ տեսք ունեցող-գեղեցկատես

բույնը ավերված-բնավեր
կապույտ աչքեր ունեցող-կապուտաչյա

  1. Հարցում արտահայտող բառի փոխարեն պահանջվող ձևով (հոլովով) գրի՛ր թանգարան բառը: 

 Տարիներ շարունակ թանգարան սիրով ընդունում էր այցելուներին: 

Թանգարանի տնօրենը ոգևորվել էր նոր գտածոյով: 

Չի կարողանում կտրվել իր ստեղծած թանգարանից: 

Ինչքա՜ն ենք հպարտանում ձեռագիր մատյանների թանգարանով: 

Թանգարանում ամեն ինչ նույնն էր, տարիներն այնտեղ ոչինչ չէին փոխել: 

  1. Փակագծերում տրված գոյականները գրի՛ր պահանջվող ձևով (հոլովով):Մարդիկ վաղուց են միջոցներ փնտրում վատ տեսողությունը լավացնելու համար: Վերջապես հայտնագործվեց ակնոցը՝ ապակիով պատրաստված առաջին օպտիկական գործիքը: Ժամանակակից ակնոցը երկար ու դժվարին ճանապարհ է անցել, թեև հիմա մեզ թվում է, թե հնարավոր չէ պատկերացնել տեսողությունը լավացնելու ավելի հասարակ գործիք: Ակնոցը նման մի բան հնարել էին դեռևս Հին Հռոմում: Հայտնի է, որ գլադիատորներրի կռվի սիրահար Ներոն կայսրը կարճատես էր: Կրկեսում տեղի ունեցող ամեն ինչը լավ տեսնելու համար նա օգտվում էր թափանցիկ զմրուխտից պատրաստված մեծ ոսպնյակով
  2. Կետերի փոխարեն գրիր տրված գոյականները եզակի կամ հոգնակի թվով:

    Փողոցում  ոչ մի մարդ չէր երևում: (մարդ)
    Քաղաքի բոլոր բնակիչները արդեն պիտի որ քնած լինեին: (բնակիչ)
    Բոլոր քաղաքներում նույն բանն է կատարվում: (քաղաք)
    Ամբողջ օրը նվիրեց այդ մի հարցի պատասխանը գտնելու վրա: (օր0
    Բոլոր օրերը վատնեց այդ մի հարցի պատասխանը գտնելու վրա: (օր0
    մեր քաղաքի ամեն մի երեխա գիտի այդ մասին: (երեխա)

Posted in Ճամբար, Մայրենի, Ստուգաատեսային ճամբար

Երխաների պաշտպանության միջազգային օր

Հունիսի 1-ը նշանավորվում է ոչ միայն իբրև ամռան առաջին օրը, այլև երխաների պաշտպանության միջազգային օր: Այս տոնը ամենահին միջազգային տոներից մեկն է:

Երեխաների պաշտպանության միջազգային օրը սահմանվել է դեռևս 1925 թվականին` Ժնևում երեխաներիպաշտպանության համար հրավիրված համաշխարհային կոնֆերանսի ընթացքում:

Երեխաների իրավունքների պաշտպանությանը վերաբերող բազմաթիվ միջազգային փաստաթղթեր են ստորագրվել, որոնց թվում են 1959թ. ՄԱԿ-ի Գլխավոր ասամբլեայի կողմից ընդունված Երեխայի իրավունքների հռչակագիրն ու 1989թ. Երեխաների իրավունքների մասին կոնվենցիան, որով, ըստ էության, երեխաները համարվեցին հատուկ խոցելի խումբ:

Պատմությունը չի նշում, թե ինչու է որոշվել այս տոնը նշել հենց հունիսի 1-ին: Ըստ վարկածներից մեկի՝ 1925թ. Չինաստանի գլխավոր հյուպատոսը Սան ֆրանցիսկոյում հավաքել է մի խումբ որբ երեխաների և նրանաց համար կազմակերպել փառատոն՝ «Դուան – ու ցզե» («Դինոզավրեր և նավակներ») անվանումով: Այս փառատոնը տեղի է ունեցել հենց հունիսի 1-ին: Հետաքրքիր զուգադիպությամբ այս օրը նաև համընկնում է Ժնևում տեղի ունեցած մանկական համաժողովի հետ:[

Posted in Մայրենի

Իմ ընկեր ուսուցիչը

Իմ սիրելի ուսուցիչը շատ գեղեցիկ տեսք ունի։ Նա մեզ հետ խոսում է ինչպես նրա ընկերուհիների և ընկերների հետ։ Ես անձամբ շատ եմ սիրում նրա դասերը, որովհետև շատ հաճելի է; Նա շատ գեղեցիկ է հագնվում։ Կրում է գեղեցիկ և թրենդային աքսեսուարներ և կապում է բանդանաներ, հագնում շորիկներ, հոլիդիեյ շալվարներ։ Նա ունի մեքենա, սիրում է նկարվել, ճամփորդել, ունի շունիկ։ Նա քսանչորս տարեկան է սիրում է։

Posted in Մայրենի

Գաղտնի ուսուցիչ

Վա՜յ , վա՜յ, վա՜,յ վա՜յ, ես ինչ լավ տարիներ էին ։ Մենք մի քանի ամսից տեղափոխվում ենք միջին դպրոց։ Կկարոտեմ ձեզ, իմ ուսուցիչներ ։

Հիմա տեսնենք կգուշակե՞ք

Իմ ամենալավ ուսուցիչ, ես քեզ հետ անցկացրեցի այս մեկ ու կես տարին։ Ես քո մեջ տեսա մի լույս, որը մեզ տանում էր հոգատարության գիրկը ։ Իմ ուսուցիչը շատ գեղեցիկ է հագնվում և կրում է գեղեցիկ աքսեսուարներ։ Նա շատ է սիրում մեզ, և հոգատար է։Մեր ուսուցչուհին ունի շատ գեղեցիկ ժպիտ։ Սիրում է նոր բաներ իմանալ , փորձարկել խոսքի մեջ, ունի շատ հետաքրքիր և խորիմաստ մտքեր ․․․ Մեզ միշտ ասում է՝ ա՛յ երեխեք, սովորեք։ Նա սիրում է մեզ հետ բացօթյա դասեր անցկացնել, կազմակերպում է հետաքրքիր խաղեր։ Մեզ պատմում է իր առաջվա սաների մասին։ Իմ կարծիքով նա այնպիսին է, ինչպիսին կա։ Հասակը միջին չափի է, դե գուշակեք, ով է նա։

Posted in Հոգատարություն, Մայրենի

Իմ դպրոցը

Իմ դպրոցը ինձ միայն գիտելիք չի տալիս ։ Սովորեցնում է՝ ինչպես լինել հոգատար մեր ընկերների հանդեպ, ինչպես մեր հոգատարություը դրսևորենք բնության ու մեր միջավայրի հանդեպ։ Մեր դպրոցում կան երեխաներ, ովքեր մեզնից տարբերվում են և մենք չպետք է անտեսենք, պետք է ուշադիր լինենք նրանց հանդեպ, որպեսզսի նրանք չտարբերվեն մեզնից, մենակ չմնան։ Նաև հոգատար ենք նրանով, երբ ճամփորդում ենք հավաքում ենք էնտեղի աղբը, դպրոցում հանգանակություններ ենք անում, տարբեր ընտանիքների ենք օգնում, որոնք մեր կարիքը ունեն։ Օրինակ՝ ջերմոցից հավաքում ենք կանաչիներ կամ այլ բանջարեղեններ և տանում ենք վաճառելու իսկ հավաքված գումարը տալիս ենք դպրոցին, որպեսզի պատրաստեն ուտեստներ և տան մանկապարտեզի երեխաներին։ Անցած անգամ մենք հավաքեցինք կանաչիներ և տարանք մեդիակենտրոն և տանելու ընթացքում ընկեր Գոհարը ավելացրեց մեր պատրաստած մագնիսները ։

Եղեք հոգատար, որովհետև այդ հգատարությանը պետք է բոլորին։ Մարդիկ կան, ովքեր չեն գնահատում քո հոգատարությունը, բայց դու պետք է ապացուցես նրանց, որ քո վարքը իրենցից կախված չէ ։ Մենք Սեբաստացի ենք ։ Հոգատարությունը ապացուցեք ձեր արարքով, սրտով, ցույց տվեք, թե ինչքան բաց է ձեր սիրտը մարդկանց հանդեպ ։

Posted in Մայրենի

Ծերունի հրեշտակը

Լուրը գնում է հասնում Արան թագավորին: Զարհուրում է ծերունի թագ•ավորը իր ոսկի գահի վրա: Հրաման է հանում, կանչում, հավաքում իր տերության աշխարհք տեսած ծեր ու բազմափորձ մարդկանց, գիտուններին ու իմաստուններին, ասում է.
— Ձեզանից ո՞վ է տեսել կամ ո՞վ է իմացել էս տեսակ մի բան, էսպես մի տեսիլք: Էս ի՞նչ պատիժ է, որ գալիս է ինձ ու իմ աշխարհքի վրա: Ի՞նչ ճար ու հնար գիտեք, որ իմ Այգին կրկին էն անուշ դրախտը դառնա, գազան դարձած մարդիկ էլ դառնան բարի մարդիկ:
Ոչ ոք ոչինչ չի իմանում: Ու թագավորը քառասուն օր, քառասուն գիշեր ժամանակ է տալիս, որ գնան էս ցավի պատճառն ու ճարն իմանան: Գնում են: Քառասուն օր, քառասուն գիշեր, հետո հետ են գալիս, թե` թագավորն ապրած կենա, չգտանք: Թագավորը մենակ փակվում է իր պալատում ու միտք է անում: Էս միտք անելու ժամանակ հանկարծ նրա առջև հրաշքով հայտնվում է մի սպիտակահեր՝ ոտից գլուխ սպիտակ հագած, երկարամորուս հսկա ծերունի: Ասում է.
— Արան թագավոր, քո ցավի ճարը Հազարան Հավքն է, որ երգում է հազար ձենով ու հազար ձևով ու երգի հետ բուրյան մշտադալար վարդ է թափում փնջերով: Եթե Հազարան Հավքը մի օր արշալույսին երգի քո Այգում, Այգին կկանաչի, փուշը վարդ կծաղկի նորից նոր, ու այգեպան քո ծառաները, որ դարձել են գել ու արջ, նորից կդառնան մարդիկ՝ ազնիվ, լավ ու բարի մարդիկ:
— Բայց ո՞ր երկրում, ո՞ր անտառում, ո՞ր սարում է երգում Հազարան Հավքը,- հարցնում է Արան թագավորը:
— Միշտ երջանիկ, կախարդական, անկոխ, անմեռ աշխարհքում,- պատասխանում է ծերունին ու քամի դառնում, չքվում թագավորի աչքից:

Posted in Մայրենի

Արեգն ու եղբայրները գնում են՝ Հազարան Հաւքը որոնելու

Արան թագավորը երեք որդի է ունենում` մեծ,  միջնեկ, փոքր: Փոքրի անունն Արեգ է լինում: Թագավորը կանչում է որդիներին: Որդիքը գալիս են, գլուխ են վեր բերում, առաջին կանգնում: Ասում է.
— Այ որդիք, տեսնո՞ւմ եք, մեր տերության զարդն ու փառքը փչացավ: Մեր այգու միակ ճարն ու հնարը Հազարան Հավքն է, որ ապրում է Կախարդական աշխարհքում: Կտրիճ տղերք եք, նժույգները նստեք, զենքերն առեք, գնացեք Կախարդական աշխարհքը, Հազարան Հավքը գտեք, որ մեր Այգում երգի, որ նորից փուշը վարդ դառնա, գազանը` մարդ:
Հետո միտք է անում ու ավելացնում.
— Իսկ դու, Արեգ, դեռ փոքր ես, մնա տանը :
Մեծ տղեն ու միջնեկ տղեն ձի են նստում, ճամփա ընկնում: Փոքր ախպերն էլ է ուզում գնա, չեն թողնում: Բայց չի լինում. ինչ անում-չեն անում, չեն կարողանում հետ պահել. սա էլ վեր է կենում նրանց հետևից գնում:

Posted in Մայրենի

ՊԱՌԱՎԻ ԱՆԵԾՔՆ ՈՒ ԱՅԳՈՒ ՉՈՐԱՆԱԼԸ

Լուսաբացին պառավը վեր է կենում, ձեռները դեպի երկինք տարածում ու ճառագած արևի դեմը կանչում-անիծում է.
— Ո՜վ լուսեղեն, դռներդ բաց,
Հող ու ջրի առատ Աստված
Դու, որ էսքան բարիք ու փառք,
Աշխարհքն անծեր, ծովերն անտակ,
Ստեղծել ես, փռել, լցրել,
Ո՜վ գթառատ, քեզ եմ խնդրել.
Լսիր ծերացած խեղճ մոր անեծքին.
Էս աշխարհքից իմ որդին գնաց`
Շրթունքը ցամաք, լեզուն չորացած,
Ու ինչպես որդիս իր մոր գրկին
Գնա՜ց` կարոտ՝ աչքն աշխարհքին,
Նրանք էլ թող իրենց կյանքից
Կարոտ գնան լիքն աշխարհքից.
Դրախտ այգին կտրի չոր փուշ,
Իրենք` գազան` չար ու ապուշ:
Պառավն անիծում է թե չէ, Աստծու հրամանով Այգին չորանում է. կանաչ տերևը թափվում է, պտուղը փչանում, վարդը փուշ դառնում, այգեպաններն էլ կոպիտ, դաժան ու ագահ գազաններ են դառնում, փախչում են թավուտներն ու սկսում են հոշոտել իրար և` ում կարողանան:

Posted in Մայրենի

Ջաննի Ռոդարի: Թափանցիկ Ջակոմոն

Վաղուց, շա՜տ վաղուց, կարող է մի-քիչ շուտ, աշխարհի ծայրին, կամ կարող է մի քիչ ավելի մոտ, չտեսնված մի թագավորության մայրաքաղաքում ծնվեց մի թափանցիկ տղա: Թափանցիկ, այնքա՜ն թափանցիկ, որ նրա միջից կարելի էր տեսնել ամեն բան՝ ինչպես օդի մեջ կամ ինչպես աղբյուրի պարզ ջրի մեջ: Նա էլ մարմին ու արյուն ուներ, ինչպես բոլորը: Ճիշտ է, թափանցիկ էր, ապակու նման, բայց երբ ընկնում էր, չէր փշրվում, ամենաշատը՝ ճակատին մի փոքրիկ, թափանցիկ ուռուցք էր ծլում:
Բոլորը տեսնում էին, թե ինչպես է նրա արյունը շարժվում, ինչպես է նրա սիրտն աշխատում: Պատկերացնո՞ւմ եք՝ նրա մտքերն էլ էին պարզ երևում. մարդիկ ազատ կարդում էին դրանք: Մտքերը անցնում-դառնում էին նրա գլխում, լողում և փայլփլում, ինչպես ձկների խմբերը թափանցիկ ջրավազանում:
Մի անգամ տղան սխալվեց ու սուտ ասաց: Ասաց ու մարդիկ կրակե գնդիկի նման մի բան տեսան նրա ճակատին: Երբ տղան ուղղեց իր սխալը և ճիշտ խոսեց, գնդիկը հալվեց, անհետացավ: Այդ օրվանից նա իր ամբողջ կյանքում ոչ մի տառ սուտ չասաց:  Մի անգամ Ջակոմոյի ընկերը նրան մի գաղտնիք  ասաց: Բայց ի՜նչ գաղտնիք, ի՜նչ բան, բոլորը միանգամից  տեսան, թե նրա գլխում ինչպես սկսեց  մի սև գունդ պտտվել:  Բա՛:
Ժամանակ անցավ, տղան մեծացավ, մեծ տղա դարձավ, հետո տղամարդ: Առաջվա նման բոլորը հեշտ ու հանգիստ կարդում էին նրա մտքերը: Նա կարող էր բարձրաձայն չպատասխանել այն հարցերին, որ մարդիկ իրեն էին տալիս. մեկ է, ամեն ինչ երևում էր:
Երբ տղան ծնվեց, նրա անունը  Ջակոմո դրեցին, բայց ժողովուրդը Թափանցիկ Ջակոմո էր ասում և շատ էր սիրում նրան իր ազնվության համար:
Նրա կողքին բոլորը իր նման բարի ու ազնիվ էին դառնում:
Դժբախտաբար այդ պետության ղեկավար դարձավ դաժան ու չար մի մարդ: Ժողովրդը  վատ վիճակի մեջ ընկավ: Բոլորին ճնշում էին, բոլորն աղքատ էին: Ով բողոքում էր, դաժան բռնակալը հրամայում էր մահապատժի ենթարկել:
Ժողովուրդը ձայն չէր հանում, լուռ համբերում էր, որովհետև վախենում էր, որ կարող է ավելի վատ բան լինել:
Բայց Ջակոմոն չէր կարող լռել: Եթե ոչ մի բառ էլ չասեր, մեկ է, նրա  մտքերը երևում էին: Չէ՞ որ նա թափանցիկ էր: Բոլորը տեսնում էին, թե ինչպես էր նա բարկանում անարդարությունից, պատիժներից և ատում դաժան ղեկավարին:
Մարդիկ մտքում գաղտնի կրկնում էին Ջակոմոյի մտքերը:
Բռնակալն իմանում է այդ մասին, հրամայում է բռնել Թափանցիկ Ջակոմոյին և գցել ամենամութ բանտը:
Հենց այդ ժամանակ էլ զարմանալի մի բան է պատահում: Ջակոմոյի բանտախցի պատերը հանկարծ թափանցիկ են դառնում, հետո թափանցիկ են դառնում միջանցքի  պատերը, հետո՝ բանտի դրսի պատերը. ամբողջ բանտը ոնց որ ապակուց լիներ:
Մարդիկ անցնում էին բանտի մոտով, տեսնում էին Ջակոմոյին՝ իր բանտախցում նստած, և առաջվա նման կարդում էին նրա մտքերը:
Երբ գիշերն իջնում է, բանտն այնքան պայծառ է լուսավորում քաղաքը, որ բռնակալը հրամայում է փակել իր պալատի լուսամուտները, որ լույսն իրեն չխանգարի: Բայց, մեկ է, նա չի կարողանում հանգիստ քնել: Ինչ անենք, որ թափանցիկ Ջակոմոն շղթայված էր և փակված էր ամենամութ բանտում: Փակված էր, բայց  էլի նրանից  ուժեղ լույս էր գալիս:
Գիտե՞ք, թե ինչու… Որովհետև աշխարհի ամենաուժեղ բանը ճշմարտությունն  է, այն ավելի  պայծառ է, քան՝ ցերեկվա լույսը, և ավելի ուժեղ է բոլոր փոթորիկներից:

Հարցեր և առաջադրանքներ

  1. Քո կարծիքով թափանցիկ Ջակոմոյի կերած բանե՞րն էլ էր երևում, թե՞ միայն մտքերն էին երևում:
  2. Քո շրջապատում կա՞ն թափանցիկ մարդիկ:
  3. Ոչ
  4. Ի՞նչ ես կարծում լա՞վ կլիներ, եթե մարդիկ թափանցիկ լինեին և նրանց բոլոր մտքերը բոլորը տեսնեին: Պատասխանդ հիմնավորիր:
  5. Իմ կարծիքով ոչ որովհետ դա շատ սխալ է երբ մարդ մի բան մտածում է նրա մտքերը տեսնում են ։
  6. Կարծում ես Ջակոմոն իրո՞ք թափանցիկ էր, թե դա հեղինակը փոխաբերական իմաստով է ասում:
  7. Իմ կարծիքով հեղինակը դա փոխաբերական իմաստով էր ասում
  8. Քո կարծիքով լա՞վ, թե վատ բանի մասին էր պատմվածքը, ինչո՞ւ ես այդպես կարծում:
  9. Իմ կարծիքով մի քիչ դաժան պատություն էր որովհետև Ջակոմոն բանտարկեցին իր մտքերի պատճառով ։
  10. Քեզ ի՞նչ սովորեցրեց այս պատմվածքը:
  11. Ինձ սովորեցրեց որ չպետք է լինել չար և թափանցիկ ։

Լեզվական առաջադրանքներ

  • Դուրս գրել 10-ական ի՞նչ և ինչպիսի՞ հարցերի պատասխանող բառեր:
  • Կանաչով նշված բառերի համար գրեք իմաստով հակառակ բառեր:
  •  թափանցիկ- անթափանց,
  • սխալ,- անսխալ
  • հեշտ, -դժար
  • սուտ – ճիշտ
  • սև -սպիտակ
  • բարձրաձայն,
  • դաժան-
  • լուռ,-անլուռ
  •  ատում -չատել
  • Դեղինով նշված բառերը բացատրեք ինչպես բացատրվում է օրինակում:
  • ջրավազան- ջրերի վազան
  • միանգամից- մեկ անգամ լինելով
  • ամենաշատ- ամեն ինչից շատ
  • մայրաքաղաք- քաղագների մայր
  • մահապատժ-մահի միջոցով պատժի ենթարկել
  • անարդարություն- անարդար չլինել
  •  բանտախծ- բանաստեղծություններ ստեղծող
  • միջանցք-մեջտեղի անցք
  •   լուսամուտ-լույսը մտնել

Օրինակ՝ մորաքույր- մայրիկի քույրիկը, ժամացույց-ժամ ցույց տվող սարք:

Posted in Մայրենի, Երգ

ԳՈԻԹԱՆԻ ԵՐԳԸ

Հ Թումանյան

ԳՈԻԹԱՆԻ ԵՐԳԸ

Արի՜, գութան, վարի՜, գութան,
Օրն եկել է, ճաշ դառել,
Առը շո՜ւռ տուր, խոփիդ ղուրբան,
Օրհնյալ է աստված, հորովե՛լ:

Քաշի՜, եզը, ուսիդ մատա՛ղ,
Քաշի՜ , քաշենք, վար անենք.
Ճիպտի՜ն արա, քըշի՜, հոտա՜ղ,
Մեր սև օրին ճար անենք: