Հունձք կը ժողվեմ մանգաղով,
― Լուսնակը յարս է―
Ակոս ակոս ման գալով,
― Սիրածս հարս է:
Գլխեբաց եմ ու բոպիկ,
― Անո՜ւշ են հովեր―
Արտերուն մեջ թափառիկ,
― Մազե՜րս են ծովեր:
Ցորեն, կակաչ, կարոտով,
― Կաքավը կու լա―
Կապեցի մե՛կ նարոտով,
― Ձեռքերն են հինա:
Հասկերուն մեջ, վերևեն,
― Ասուպը անցավ―
Աստղեր մյուռոն կը ծորեն,
― Դեմքը լուսացավ:
Եթե Զատիկի օրը հայտնվեք ֆրանսիական Օ (Haux) քաղաքում, ապա չմոռանաք ձեզ հետ վերցնել պատառաքաղ, քանի որ այստեղ արդեն ավանդույթ է դարձել տոնի օրը գլխավոր հրապարակում մատուցել հսկայական ձվածեղ: Այս օմլետը պատրաստվում է մոտավորապես 4, 500 հավկիթից եւ կարող է կշտացնել 1000 հոգու: Ասում են` այս ավանդույթը ձեւավորվել է այն ժամանակ, երբ Նապոլեոնն իր զորքի հետ ճանապարհորդելով Ֆրանսիայում` կանգ է առնում մի փոքրիկ քաղաքում, որտեղ նրան օմլետ են հյուրասիրում: Նրան այնքան է դուր գալիս ուտեստը, որ նա հրամայում է քաղաքի բոլոր մարդկանց հավաքել իրենց տանը մնացած հավկիթներն ու դրանցից բոլորով պատրադտել օմլետ:
Իտալիայի մայրաքաղաքում ուրբաթ օրը Հռոմի Պապը կատարում է Խաչի օրհնության արարողությունը: Հսկայական խաչի ծայրերը վառում են ջահերով եւ այն լուսավորում է երկինքը: Իսկ արդեն կիրակի օրը հազարավոր մարդիկ հավաքվում են Սուրբ Պետրոսի հրապարակում, որտեղ Հռոմի Պապը եկեղեցու պատշգամբից օրհնում է հավաքվածներին:
Մենք ուրբաթ օրը գնացին Չարենցի տուն -թանգարան ընկեր Արմինեի և ընկեր Սոնայի հետ։
Ծանոթացանք Չարենցի կենսագրությանը։ Երբ մտանք թանգարան, գնացինք և մտանք մի փոքրիկ
տարածք, որտեղ փակցված էին տարբեր նկարներ Չարենցի կյանքից, թե որտեղ է նա սովորել, ինչով է զբաղվել։Տեսանք կարպետներ, որոնք ժամանակին վաճառում էր նրա հայրը։ Նաև տեսանք շրջանակների մեջ իր կանանց նկարները։ Երբ մոտեցանք Արփենիկին, տեսանք նրա հմայիչ արձանը։ Մեզ ուղեկղցող էքսկուսավարն ասաց, որ Չարենցը շատ է տանջվել իր կնոջ մահից հետո, քանի որ նա շատ էր սիրում Արփենիկին։ Երբ Արփենիկը մահացավ ,նա շատ վատ երազներ էր տեսնում վախենում էր քնել միայնակ։ Չարենցը խնդրեց մեկին, իր կնոջ ձեռքը և դեմքը պատրաստել գիպսից: Իմացանք, որ Չարենչը դռնից այն կողմ գոռում էր, որովհետև նրա կնոջ դագաղը բացել էին և սկսել էին կրնօրինակել նրա ձեռքն ու դեմքը։
Նա իր առաջին կնոջ մահից հետո սկսեց վառել նրա իրերը և ասաց՝ ոչ ոք արժանի չէ իմ կնոջ իրերին։ Այդ դեքից հետո նա հայտնվեց բանտում։ Ասում են, որ նրան բանտում տանջել են չեն տվել դեղերը, և Չարենցը մահացել է հենց բանտում։ Այդ պատմությունը լսելուց հետո մենք գնացինք նրա տուն, որը գտնվում էր հենց թանգարանում։ Բարձրացանք աստիճաններով և կանգնեցինք այն մանրահատակին, որը պատրաստելու ընթացքում Չարենցը օգնել է բանվորներին։ Հետո մտանք նրա աշխատասնյակ, որտեղ դրված էին բաժակներ և գինի․ ասացին որ Չարենցը շատ էր սիրում հյուրասիրել իր հյուրերին գինով։ Տեսանք նրա սեղանը, գրքերը, պահարանը ։ Մտանք նրանց սենյակ և տեսանք երկու մահճակալ, որոնց վրա քնել էին նա և իր կինը։ Տեսանք ծխնելույզ, կարպետ, և մի չոր փայտից պատրաստած քառակուսաձև իր, որի վրա գորգ կար։
Շատ լավ ժամակ անցկացրեցինք։ Հուսով եմ էլի ճամփորդություններ կունենանք։
Նա հոսում է, ալիք առ ալիք,
Եվ ամեն վայրկյան— այն չէ՛,
Եվ ամեն մի վայրկյանը— հնչեղ
Ներկա է, անցյալ— ու գալիք։
Ես իմ անուշ Հայաստանի արևահամ բարն եմ սիրում,
Մեր հին սազի ողբանվագ, լացակումած լարն եմ սիրում,
Արնանման ծաղիկների ու վարդերի բույրը վառման,
Ու նաիրյան աղջիկների հեզաճկուն պա՛րն եմ սիրում։
Սիրում եմ մեր երկինքը մուգ, ջրերը ջինջ, լիճը լուսե,
Արևն ամռան ու ձմեռվա վիշապաձայն բուքը վսեմ,
Մթում կորած խրճիթների անհյուրընկալ պատերը սև,
Ու հնամյա քաղաքների հազարամյա քա՛րն եմ սիրում։
Ո՛ւր էլ լինեմ – չե՛մ մոռանա ես ողբաձայն երգերը մեր,
Չե՜մ մոռանա աղոթք դարձած երկաթագիր գրքերը մեր,
Ինչքան էլ սո՜ւր սիրտս խոցեն արյունաքամ վերքերը մեր –
Էլի՛ ես որբ ու արնավառ իմ Հայաստան – յա՛րն եմ սիրում։
Իմ կարոտած սրտի համար ո՛չ մի ուրիշ հեքիաթ չկա․
Նարեկացու, Քուչակի պես լուսապսակ ճակատ չկա․
Աշխա՛րհ անցի՛ր, Արարատի նման ճերմակ գագաթ չկա․
Ինչպես անհաս փառքի ճամփա՝ ես իմ Մասիս սա՛րն եմ սիրում։
Առաջադրանքներ
արևահամ բար
լացակումած լար
Արնանման ծաղիկներ
լիճը լուսե
վիշապաձայն բուքը
անհյուրընկալ պատերը
հազարամյա քա՛րն
ողբաձայն երգեր
լուսապսակ ճակատ
Բույրը – հոտ , բուրմունք
Ջինջ – մաքուր
Ողբաձայն – լացակումած
Ճերմակ -սպիտակ
Լրացնել բացթողնված տառերը․․․․
փ․․․ղ
տ․․ղ
կ․․․ղ
վա․․․դ
կա․․րդ
մա․․դ
աշխա․․հ
դպր․․․ց
փ․․ղ
Գուշակիր հանելուկները
1․Մարմնիս վրա, ահա, տես
Սուր-սուր փշեր ունեմ ես.
Միակ հյուրն եմ դաշտերի,
Եվ թշնամին օձերի:
2.Ցերեկով խոր քուն է մտնում,
Մթության մեջ՝ կեր է գտնում,
Այն ո՞ր հավքն է՝ մեծ աչքերով,
Որ տեսնում է լոկ գիշերով:
3.Տանն էլ է տանը,
Դրսում էլ է տանը,
Աճպարար հո չէ՞Այդ անպիտանը։
Օգտվելով նկարներից գրիր կենդանու անունը։
Ուժեղ քամին կտրել ու տարել է տառերի որոշ մասերը: Գտի՛ր՝ որո՞նք էին այդ տառերը:
Որոշի՛ր՝ նկար-բառերից ո՞րն է սխալ պատկերել նկարիչը:
ՈՒժեղ քամին խառնել է բառերը տառերի օգնությամբ փորձիր կազմել բառեր։
ի,փ,ղ
ղ․ա,խ
պ,ա,մ,
վ,հ,ա
ու,ն,ռ
ա,կ, վ
և, ա,ր
ու,ն,տ
Դու մոտեցար որպես քույր — ու հեռանում ես ահա,
Աղոթք դարձած, խնկաբույր — դու հեռանում ես ահա:
Ինչո՞ւ եկար, և ինչո՞ւ անրջացար ու չկաս.
Հրաժեշտի մի համբույր — ու հեռանում եu ահա…
Գուցե սո՛ւտ է սերը այս — հրաժեշտի մի երազ, —
Քո՜ւյր, հո՛ւշ դարձած հեռավոր, դու հեռանում ես ահա…
Մայրիկ, ես չեմ կարող ֆիլմի նման խոսել, գեղեցիկ արտահայտություններով: Այսօր կախարդական օր է, օ՜, կներես ինձ, մայրիկ, այսքան տարի քո համբերությունը ինձ համար շատ մեծ բան է եղել, իմ սիրելի մայրիկ: Ես անկեղծորեն շնորհավորում եմ քեզ մայրության և գեղեցկության օրվա առթիվ և մաղթում քաջառողջություն, միշտ ուրախ տրամադրություն, ցնցող գեղեցկություն և երիտասարդություն `գալիք տարիների ընթացքում:
Սևակ, Մոր ձեռքերը
Այս ձեռքերը` մո՜ր ձեռքերը,
Հինավուրց ու նո՜ր ձեռքերը…
Ինչե՜ր ասես, որ չեն արել այս ձեռքերը…
Պսակվելիս ո՜նց են պարել այս ձեռքերը`
Ի՜նչ նազանքով,
Երազանքո՜վ:
Ինչե՜ր ասես, որ չեն արել այս ձեռքերը…
Լույսը մինչև լույս չեն մարել այս ձեռքերը,
Առաջնեկն է երբ որ ծնվել,
Նրա արդար կաթով սնվել:
Ինչե՜ր ասես, որ չեն արել այս ձեռքերը…
Զրկանք կրել, հոգս են տարել այս ձեռքերը
Ծով լռությա՜մբ,
Համբերությա՜մբ,
Ինչե՜ր ասես, որ չեն արել այս ձեռքերը…
Մի սեպտեմբերի մեր գյուղացի որսկան Օսեփը ինձ գիշերակաց որսի տարավ Եղնուտի կիրճը։ Գիշերներն էդ կիրճով եղջերուներն իջնում են ձորերն ու հովիտները, արածում են, արշալուսից առաջ ջուր են խմում ու էլ ետ իրենց «պնդոցն» են տալի։
Գնում էինք գիշերը մնանք բոստանչի Օվակիմի դափումը, որ լուսադեմին հասնենք որսատեղը պահելու։
Ես էի, որսկան Օսեփն էր ու մեր գյուղացի մի տղա, որ Օսեփի շալակատարն էր։
Մենք գնում էինք էն դաժան հրճվանքով, որով միայն որսի են գնում։ Ճամփին որսից էինք խոսում։
Continue reading “ԵՂՋԵՐՈՒՆ”Լուրջ ու խորը պիտի նայել, զգույշ ու նուրբ պիտի լինել. հասկանալը մեծ բան է. լավ վերաբերմունքը, զգացմունքը ինքնաբերաբար, խորը պիտի լինի: Բարձր ցանկություններ պիտի ունենաք, ոչ սովորական, առօրյայից բարձր: Ամեն ինչ ձեր ներքին աշխարհում փնտրեցեք, տեսեք: Մի’ ցավեք, մի’ մանրացեք. կենտրոնացե’ք, բարձրացե’ք, խորացե’ք:
Վայրկյանը շատ թանկ ու կարևոր բան է . մի վայրկյանում անմիջապես շատ բան կարելի է զգալ, հասկանալ, քան տարիների ընթացքում: Արթուն եղեք, շրջահայաց, միշտ պատրաստ: Վերաբերմունքը, խորը, անկեղծ զգացմունքը սրտից պիտի գա, որ մարդ զգա այդ և ոչ թե ստիպված անի: Մարդ խոր ու տևական զգացմունքների ընդունակ պիտի լինի: Ես կուզեի ամեն մեկիդ մեջ տեսնել իմ շունչը, իմ հոգու մի մասը…
Մարդը ձգտում պիտի ունենա լավանալու, բարձրանալու: Միշտ պիտի ձգտել դեպի կատարյալը:
Մարդու կյանքի նպատակը երջանկությունն է… եթե լավագույնի ձգտումը մարդու մեջ չկա, էլ ի՞նչ կյանք: Երջանկության հասնելու համար պետք է կամենալ, ցանկություն պիտի ունենալ, կամք պիտի լինի դրա համար:
Մարդ ամեն ինչ ինքը պիտի անի իր ձեռքով, իր աշխատանքով. ակտիվ պիտի լինի ամենից առաջ: Գեղեցկություն, բարություն, ճշմարտություն, սրանք են կյանքում հիմնականը:
Լինել առողջ, զվարթ, գոհ, բնական, ամեն ինչ կասկացող և գլխիընկնող, նրբազգաց: Պետք է ճաշակ ունենալ, որ շատ մեծ բան է: Հարմոնիա ստեղծել ամեն բանում և ամենուր:
Մարդ ինքն իրեն պիտի կրթի, իրենից մարդ պիտի ստեղծի և միշտ կատարյալին ձգտի: Բնազդի հետ միշտ բանականությունը պիտի լինի:
Վայրկյանը շատ թանկ ու կարևոր բան է . մի վայրկյանում անմիջապես շատ բան կարելի է զգալ, հասկանալ, քան տարիների ընթացքում: Արթուն եղեք, շրջահայաց, միշտ պատրաստ: Վերաբերմունքը, խորը, անկեղծ զգացմունքը սրտից պիտի գա, որ մարդ զգա այդ և ոչ թե ստիպված անի: Մարդ խոր ու տևական զգացմունքների ընդունակ պիտի լինի: Ես կուզեի ամեն մեկիդ մեջ տեսնել իմ շունչը, իմ հոգու մի մասը…
Իմ կարծիքով հովհանես Թումանյանը ուզում է մեզ ասել որ ամեն մի վարկյան պետք է օգտագործես ճիշտ։ Դու պետք է քո ժաման ավելի օգտակար ձևով օգտագործել։ Նաև մեզ հասկացնմ է Թումանյանը որ մեկ վարկյանում կարող է փոխվել ամեն ինչ։
Ալվինա Խարազյան 