Category: Պատմություն

Ուսումնական տարվա ամփոփում

«Պատմությու » առարկա

Մեկ տարի ուսումնասիրելուց հետո մի քանի նախադասությամբ ներկայացրու՝ ինչու ենք ուսումնասիրում «Պատմություն» առարկան:

Պատմություն առարկան մենք սովորում ենք որովհետև, իմանում ենք ոչ միյան հայ ժողովրդի պատմությունը,այլ նաև ուսումնասիրում ենք տարբեր երկրների պատմությունը։

1. .Ինչ անուններով է հայտի համահայկական առաջին թագավորությունը: Թվարկիր նրա հզոր արքաներին, ինչով են նրանք հայտնի, քո կարծիքով որն է դրա անկման գլխավոր պատճառները:

Վանի թագավորությունը հայտնի է այս անոււներով՝ Բիայնիլի, Ուրարտու, Նաիրի, Արատտա։ Վանի թագավորության թուլացման և անկման հիմնական պատճառն է  հյուսիսիսց եկած սկյութական ցեղերը: Վանի թագավորությունը առաջինն էր, որ միավորեց ողջ լեռնաշխաարհը մեկ թագավորության մեջ։ 

Արամե, Մենուա, Արգիշտի,Ռուսա,Իշպուինի և այլն

2. Ք.Ա. VII դարի վերջին ձևավորվեց երկրորդ համահայկական թագավորությունը: Ով է նրա հիմնադիր արքան, ով է նրա անվանադիր արքան:Ինչպես է բնութագրել Տիգրան Երվանդյանին Մովսես Խորենացին:

մ․թ․ա յոթերրորդ դարում ձևավորվեց համահայկական երկրորդ թագավորությունը որը կոչվեց Երվանդունի,նրա հիմնադիր Երվանդ Սակավակյացի անունով ըստ Խորենացու Պարույր Սկայորդին է սկիզբ դրել երվանդունիների թագավորական դինաստիաին թագավորներից էին Երվանդ Սակավակյացը Երվանդ երկրորդը Երվանդ չորրորդը և այլն։

3. Ք.Ա. II դարում Հայաստանում հաստատվում է նոր թագավորական հարստություն: Որ արքայատոհմի մասին է խոսքը: Թվարկիր նրա հզոր արքաներին, ինչով են նրանք հայտնի, քո կարծիքով որն է դրա անկման գլխավոր պատճառները:

Ք.Ա. II դարում Հայաստանում հաստատվում են Արտաշեսյանները։ Նրա հիմնադիր թագաավորը Արտաշեսն էր ։Արտաշիսյանների օրոք Հայաստանը հզորանունում է և ևձեռք է բերում ծովից ծով տարածք հզոր թագավորներից են Արտաշես առաջինը Արտավազդը, Տիրգրան ՄԵծը և այլն։ Պարսկահռոմյական պատերազմների ընթացքում աստիճանաբար թուլացավ նաև Մեծ Հայքի էագավորությունը և իվերջո մեր թվարկության մեկ թվականին այն անկում ապրեց։

4. Ներկայացրու «Մշակույթ» հասկացությունը:

Մշակույթը հասարակության և մարդու պատմական զարգացման որոշակի մակարդակ է, որն արտահայտվում է մարդկանց գործունեության և կյանքի կազմակերպման ձևերով ու տիպերով։

Հնագույն շրջանից մշակույթի ինչ նմուշներ են մեզ հասել: Ում շնորհիվ է մեզ հասել հայկական առասպելների մեծ մասը; Ներկայացրու առասպելներից ամենադուր եկածը:

Առասպելները մեզ հասել են Մովսոես խորենացու շնորհիվ հայոց պատմությունից հիմնականում առասպելները դրվագներ են ներկայացնում հեթանոց աստվածների կյանքից։ Ես շատ եմ սիրում Աստղիկ Ասվածուհուն որը Վահագնի սերեցյալն էր։ Ըստ ավանդության Աստղիկը դուրս էր գալիս գետը լոալու որ իր մերկությունը ծացկի ամբոջ տարացքը ծածկում էր մշուշով որից հետո այդ դաշտը և ամբողջ տարածքը պատում էր մշուշով և հետագայում այն կոչվեց Մշո երկիր։

5.Համաշխարհային պատմությունից ներկայացրու, հիմնավորիր քո ամենադուր եկած թեման:

Ինձ շատ է դուր եկել հին հռոմի ստեղծման պատմությունը ըստ ավանդության հռոմը հիմնադրել են երկու եղբայներ որոց կերակրել է գայլը մինչև հիմա էլ գայլի արձանը գտնվում է հռոմի պատմության թանգարանում ։ Հիմնադրվել է մ․թ․ա 753թ;

Մի քանի նախադասությամբ ներկայացրու այս ուսումնական տարվա ընթացքում ամենադուր եկած թեման

Ինձ շատ է դուր եկել աշխարհի ամենատարորինակ արձանները քանի որ այդ ժամանակ շատ հետաքրքիր տեղեկություններ էին հնչեցվում և ավելի էր հետաքրքրանում դասը։

.քո նոր բացահայտումները

Ինձ համար ամեն ինչ նոր էր։

.ինչ թեմաներ կցանկանայիր ուսումնասիրել

Կցանկանայ ուումնասիրել այլ երկրների ավանդույթները, և ուտեստները։

Ստորև ներկայացրու թվարկված ամիսների հաշվետու ամփոփումները:

Սեպտեմբեր-Անհատական նախագիծ

Հոկտեմբեր-Բաժին չեմ ունեցել-բայց տնայինները կատարել եմ որդում

Նոյեմբեր-Բաժին չեմ ունեցել բայց տնայինները կատարել եմ որդում

Դեկտեմբեր-Բաժին չեմ ունեցել բայց տնայինները կատարել եմ որդում

Փետրվար-Բաժին չեմ ունեցել բայց տնայինները կատարել եմ որդում

Մարտ-

Ապրիլ-

Մայիս

10 բալանոց գնահատման սանդղաակով գնահատիր այս տարվա քո աշխատանքը:

8

«Պատմություն» առարկայի դասավանդման, թեմաների հետ կապված ինչ առաջարկություններ ունես:

Դասերը շատ հետաքրքիր թեմաներով են անցնում։

 Ամֆիթատրոն-Հին Հունաստանում և Հռոմում թատերական ներկայացումների համար կառուցված կիսաշրջանաձև շինություն

արենա-հին Հռոմի ամֆիթատրոների ձևաձև հրապարակ,

արեոպագոս-բարձրագույն դատական և վերահսկող մարմին հին Աթենքում,

բազմաստվածություն-հեթանոսություն․ կրոնի ձև երբ մարդիկ երկպագում էին բազմաթիվ աստվածներին և դասակարգում դիցարանի տեսքով,

բարեփոխում(բարենորոգում, ռեֆորմ)-հասարակական կյանքի կամ որևէ բնագավառի բարեփոխում, նպատակն է զարգացում, առաջընթաց ապահովելը,

բռնապետ (լատիներեն՝դիկտատոր)-անսահմանափակ իշխանություն ունեցող պետության ղեկավար ,Հին Հռոմում բռնապետը նշանակվում էր Հին Հռոմի արտակարգ իրավիճակում

բուրգ-Եգիպտոսի փարավոնների համար կառուցված դամբարան

գլադիատոր-հռոմեական ստրուկ, որին հատուկ վարժեցնում էին ամֆիթատրոներում մենամարտելու համար

զիկկուրատ-պաշտամունքային շինություն, բաբելոներեն բառացի նշանակում է բարձունք։ Առաջինը կառուցել են Հին Միջագետքում Ք․ ա 3-րդ հազարամյակի վերջերին։ Ներքևի մասից դեպի գագաթ բարձրանում էին հսկայական չափի աստիճաներով, ամենավերևում տաճարն էր՝ աստծո բնակատեղին

ժողովրդավարություն(դեմոկրատիա)-կառավարման ձև, երբ օրենքների ստեղծմանը և պետության կառավարմանը մասնակցում է ողջ ժողովորդը(հունարեն՝ դեմոս)

լակոնական ոճ-հնարավորինս քիչ բառերով միտքը բովանդակալից արտահայտելու ձև

լեգեոն-Հին հռոմի բանակի հիմնական զորամիավորում՝ կազմված շուրջ վեց հազար զինվորից

ծերակույտ(սենատ)-ավագանու ներկայացուցիչներից կազմված ժողով․ հին Հունաստանում և Հռոմում օրենսդիր գերագույն մարմին

հանրապետություն(լատիներեն՝ ռեսպուբլիկա-հանրային գործ,)-պետության ձև, որտեղ իշխանության բարձրագույն մարմինները կազմվում են ժողովրդի ընտրողի ներկայացուցիչներից

հռետոր-ճարտար, տպավորիչ, ազդեցիկ խոսել կարողացող մարդ՝ ճարտասան

կայսր-հռոմեական կայսրության միապետ, ծագել է կեսարի անունից

կոնսուլ-հին Հռոմի պետական բարձրագույն պաշտոնյա

պրինցիպատ(լատիներեն՝ առաջին)-հռոեմական վաղ կայսրության ձևավորված կառավարման ձև, <<քողարկված միապետության>>

միապետություն-կառավարման ձև, որի դեպքում իշխանությունը կենտրոնացված է մեկ անձի՝ միապետի ձեռքում

պատրիկ-պատրիկ նշակում է հայր ունեցող, այսինքն՝ ազնվածին։ Պատրիկները հռոմի լիրրավ քաղաքացիներ էին։ Նրանք իրավահավասար էին և պետությամբ նկատմամբ ունեին հավասար պարտավորություններ

պլեբեյ-պլեբեյները չունեին Հռոմի քաղաքացու կարգավիճակ, նրանք չէին կարող օգտվել հասարակական դաշտից, մասնակցել պետական մարմինների աշխատանքներին

պրովինցիա(նահանգ)-հռոմեական կայսրության վարչական մեծ միավոր․ լատիներեն բառացի նշանակում է պարտված երկիր

սատրապություն-Աքեմենյան Իրանի վարչական միավոր

սեպագիր-գրային համակարգ, որը առաջացել է Ք․ ա 3-րդ հազարամյակում՝ Շումերում

վարնա-

տիրան-բռնապետ

փարավոն

Առաջադրանք 2

Անցում պրինցիպատին

Տալ«Պրինցիպատ» հասկացության բացատրությունը:

 Հին Հռոմում վաղ կայսրության ժամանակաշրջանում ձևավորված միապետության 

Միապետությոան յուրահատուկ ձևի անվանում։

Հիմնավորել կամ հերքել «Առաջին եռապետության» անհրաժեշտությունը:

Առաջին եռապետությունը ստեղծվել է մ.թ.ա. 60-ին: մ.թ.ա. 53թվականին Մարկոս Կրասոսի մահից հետո Հուլոս Կեսարի ու Պոմպեոսի հարաբերությունների սրման հետևանքով։ Երկրորդ եռապետությունը ստեղծվել է մ.թ.ա. 43թվականին։ Նրա կազմի մեջ մտել են Օկտավիանոսը, Մարկոս Անտոնիոսը և Մարկոս Լեպիդոսը։

Ներկայացնել Հուլիոս Կեսար բարեփոխումները, հիմնավորել այդ բարեփոխումների կարևորությունը:

Հուլիոս Կեսարը պատերազմի միջոցով ուզում էր հասնել իր նպատակին։Նա աշխատում էր թուլացնել բանակը։ Հուլիոս Կեսարը իսկական բռնապետ էր Ք.ա 44թ նրա հակառակորդները Ծերակույտի դահլիճում սպանեցին նրան։

Բնութագրել Գայոս Օկտավիանոսին, ներկայացնել նրա բարեփոխումները, հիմնավորել կարևորությունը:

Երիտասարդ տարիքում Գայոս Օկտավիոսը երկու անգամ զբաղեցրել է զինվորական տրիբունայի պաշտոնը:Նաև ամուսնացել է երկու անգամ։ նա էր հոգում այս կարիգները արվեստը, գիտությունը, և գրականությունը։Օգոստոս Օկտավիանոսի շնորհիվ Հռոմում վերականգվեց խաղաղությունը։

Ծագումով եղել է հարուստ ընտանիքից, Հուլիոս Կեսարի քրոջ թոռն էր։Մ.թ.ա. 27-23 թվականներին Օկտավիանոսն իր ձեռքում է կենտրոնացրել մի շարք սովորական և արտակարգ պաշտոններ, որոնք թույլ էին տալիս նրան կառավարել Հռոմեական հանրապետությունը՝ խուսափելով բաց միապետության հաստատումից։ Նոր կարգի բնութագրման համար կիրառվում է «պրինցիպատ» տերմինը, իսկ Օկտավիանոսը համարվում է առաջին կայսրը՝ այդ բառի ժամանակակից իմաստով։ 

«Չի կարելի ճակատամարտ կամ պատերազմ սկսել, եթե վստահ չես, որ հաղթելու դեպքում ավելի շատ կշահես, քան կկորցնես պարտության ժամանակ»:

 Օգոստոս Օկտավիանոս

Ներկայացնել Մարկոս Անտոնիոսի գործունեությունը:

Մարկոս Անտոնիոսը երազում էր բացարձակ իշխանության մասին։ Ինչպես նաև Մ.թ.ա. 37 թվականին Մարկոս Անտոնիոսը ամուսնացել է Եգիպտոսի թագուհի Կլեոպատրայի հետ ։ Մեր բոլորի կողմից եղել է Հուլիոս Կեսարի ազգականը։ Պաղեստինում և Եգիպտոսում պատերազմի ժամանակ առաջ է քաշվել որպես հեծելազորի պետ։ Մ.թ.ա. 49-45 թվականների քաղաքական պատերազմում պաշտպանել է Հուլիոս Կեսարին։ Մ.թ.ա. 43 թվականին, հանրապետական զորքերի պարտությունից հետո, Օկտիվիանոսի և Մարկոս Լեպիդոսի հետ կազմել է 2-րդ եռապետությունը։ Հռոմի տիրույթները բաժանելիս ստացել է արևելյան պրովինցիաները։ 

Բացատրել «Անցնել Ռուբիկոնը», «Եկա՜, տեսա՜, հաղթեցի՜» , «Եվ դո՞ւ, Բրուտոս» թևավոր խոսքերը:

Անցնել Ռուբիկոնը- հաղթահարել դժվարությունները

Եկա տեսա հաղթեցի-Այս արտահայտությունը օգտագործվում է արագ, վերջնական հաղթանակը նշելու իմաստով։

Եվ դու Բրուստոս-չսպասված հարված։

Աղբյուրները ՝Համաշխարհային պատմություն /էջ 125-129/

Նկարագրել, համեմատել պատրիկների, պլեբեյների իրավունքները։

Պատրիկ նշակում է հայր ունեցող, այսինքն՝ ազնվածին։ Պատրիկները հռոմի լիրրավ քաղաքացիներ էին։ Նրանք իրավահավասար էին և պետության նկատմամբ ունեին հավասար իրավունքներ։

Պլեբեյները չունեին Հռոմի քաղաքացու կարգավիճակ, նրանք չէին կարող օգտվել հասարակական դաշտից, մասնակցել պետական մարմինների աշխատանքներին:Պլեբեյները պայքարում էին հավասարության համար։

Տուր «հանրապետություն» հասկացության բացատրությունը:

Հանրապետությունը կառավարման համակարգ է,որտեղ իշխանությունը ձևավորվում է ժողովրդի կողմից ընտրությունների միջոցով:

Պատմիր հռոմեական բանակի կառուցվածքի մասին:

Հռոմեական բանակի միախմբությունը լեգեոնն էր, որը կազմված էր շուրջ 6000 զինվորից :Լեգեոնը բաժանվում է հարուրյակների, որոնք բաժանվում են գումարտակների:Հին աշխարհի մարտունակ բանակներից մեկն էր գլխավոր հրամանատարը երկրի ղեկավարն էր հիմնական եկամտի աղբյուրը արշավանքներն էին հարևվան երկրների վրա։

Առաջադրանք 1

Հանրապետական կարգի ճգնաժամը

Նկարագրել Ք՚.ա. II-I դարերի ճգնաժամը:

Վաղ հռոմեական հանրապետությունում հասարակության հիմնական խավը միջին գյուղացիներն էին արհեստներն ու առևտուրը դեռ թույլ էին զարգացած։ Պատերազմները, նոր երկրների նվաճումը, մեծ թվով ռազմագերիների և ռազմավարի ներհոսքը փոխեցին երկրի հասարակական պատկերը: Քայքայվեց և քանակապես կրճատվեց միջին գյուղացիությունը: Լեգեոնի զինվորները գյուղացիներ էին, որոնք ծառայում էին տերության տարբեր ծագերում: Անընդհատ զոհեր էին լինում: Ք.ա. II դարի վերջերից բանակը սկսեց պարտություններ կրել: 

Ներկայացնել, համեմատել Գրաքոս եղբայրների՝ Տիբերիոսի, Գայոսի և Կոռնելիոս Սուլլանի բարեփոխումների ծրագիրը, գործունեությունը:

Ք․ա 2-րդ դարում պլեբեների նպատակը երկրում ագրարային բարեփոխումներ անցկացնել էր նրանցից աչքի էին ընկնում Գայոս եղբայրները Տիբերիոսը և այլոք որոնք հիմնականում ընդունում էին օրենքներ որպեսզի կարողանային փրկել միջին հողատերերին որպեսզի համալրեին օրեցօր պակասող զինվորների քանակը որոնք պակասել էին շարունակ մղվող պատերազմներում։

Ներկայացրու ՝ովքեր էին գլադիատորները, ինչ իրավունքներ ունեին:

Գլադիատորները ստրուկ մարզիկներ էին, որոնց վարժեցնում էին ամֆիթատրոնում որպեսզի իրար դեմ մենամարտեին ինչպես նաև նրանք շատ վատ պայմաններում էին ապրում։

Կալիգուլան վաղ մահացած Գերմանիկուսի երրորդ որդին էր՝ հայտնի հրամանատար և Տիբերիոսի հավանական ժառանգորդը։ Կալիգուլայի ավագ եղբայրները կայսերական արքունիքում ինտրիգների զոհ են դարձել, որը նա գոյատևել է իր երիտասարդության և ազդեցիկ ազգականների պաշտպանության շնորհիվ։ Տիբերիոսի մահից հետո նա դարձավ կայսր՝ պրետորիայի պրեֆեկտ Մակրոնի աջակցությամբ և սկսեց իր թագավորությունը՝ վերացնելով իր նախորդի ռեպրեսիվ և ոչ ժողովրդական միջոցները։ Նրա հետագա քաղաքականությունը բնութագրվում էր աճող կամայականությամբ և Սենատի հետ առճակատմամբ, ինչը հռոմեական ազնվականության զգալի մասին դարձրեց նրա դեմ։ Նա զգալիորեն ավելացրել է պետական ​​և կայսերական գանձարանի ծախսերը՝ կազմակերպելով լայնածավալ շինարարություն և հարուստ ներկայացումներ, ինչը նրան ձեռք է բերել վատնողի համբավ։ Իր թագավորության չորս տարուց էլ քիչ ժամանակում Կալիգուլան բռնակցեց Մավրիտանիան, անձամբ զորավարժություններ անցկացրեց Գերմանիայում և ծրագրեց ներխուժել Բրիտանիա։ Նա սպանվել է իր ամենամոտ գործընկերների կողմից՝ պալատական ​​հեղաշրջման արդյունքում։ Իր օրոք Կալիգուլան իր ժամանակակիցների և հետնորդների կողմից հիշվում էր որպես դաժան և կամակոտ բռնակալ-խելագար, թեև ժամանակակից պատմագրությունը փորձում է հեռանալ հին հեղինակների կողմնակալ գնահատականներից։

37-թվին 77-ամյա Տիբերիոսը հիվանդացավ։ Երբ նրա բժիշկ Չարիկլը Մակրոնին տեղեկացրեց տիրակալի մոտալուտ մահվան մասին, պրեֆեկտն անմիջապես ուղարկեց իր ժողովրդին կայսրության լեգեոնների բոլոր հրամանատարներին և գավառների կառավարիչներին, որպեսզի տիրակալի մահվան լուրը ստանալուց հետո նրանք անմիջապես ուղարկեն։ հավատարմության երդում տվեց Կալիգուլային: Ինքը՝ Մակրոնը, Կալիգուլայի համար հավաքեց ամենաազդեցիկ հռոմեացիների աջակցությունը: Սվետոնիուսը, Դիո Կասիուսը և Տակիտուսը մեղադրում են Կալիգուլային և Մակրոնին ծանր հիվանդ Տիբերիուսին սպանելու մեջ։ Սակայն նրանց հաղորդած վարկածները խիստ տարբերվում են (թունավորումը, խեղդամահ լինելը և սովամահությունը կոչվում են սպանության մեթոդներ), իսկ Սենեկան և Ֆիլոնը խոսում են տիրակալի բնական մահվան մասին, ինչի պատճառով Էնթոնի Բարեթը կասկածում է սպանության փաստին։ Ենթադրություն կա, որ մարտի 17-ին Տիբերիոսը նախատեսում էր Գեմելլուսի ձեռնադրման արարողություն անցկացնել և նրան ներկայացնել որպես ժառանգ. Տիբերիուսի մահը, որը շատ հաջող էր Կալիգուլայի համար, այս օրվա նախօրեին, կարող էր խթանել Կալիգուլայի և Մակրոնի ներգրավվածության մասին խոսակցությունները։Արդեն Տիբերիոսի մահվան օրը Միսեն նավահանգստում նավատորմը և ցամաքային զորքերը երդվեցին նոր տիրակալին։ Մարտի 18-ին սենատորները հավաքվեցին շտապ հանդիպման և նաև հավատարմության երդում տվեցին նրան[61][17]։ Քանի որ տիրակալի մահվան լուրը ստացվել և Մակրոնի կողմից ժամանակից շուտ նամակներ են ուղարկվել, կայսրության սահմաններում գտնվող նահանգապետերն ու զորքերի հրամանատարները երդում են տվել Կալիգուլային։ Սենատի հրամանագրով Կալիգուլայի կայսր հռչակումը նրան դեռևս հատուկ լիազորություններ չէր տալիս. հանրապետական ​​ժամանակաշրջանում այս տիտղոսը նշանակում էր հաղթական հրամանատար, բայց արդեն Տիբերիուսի օրոք «կայսր» տերմինը սկսեց վերածվել. միապետական ​​կոչման հոմանիշը։ Չսպասելով մայրաքաղաք Կալիգուլայի ժամանմանը, Սենատը Մակրոնի նախաձեռնությամբ անվավեր ճանաչեց Տիբերիոսի կտակը և Կալիգուլային փոխանցեց մահացած կառավարչի ամբողջ ժառանգությունը: Քվեարկությունն անցավ հարթ՝ շնորհիվ Մակրոնի պատրաստության: Միաժամանակ Կալիգուլան խոստացել է կատարել դրամական բաշխումը հռոմեացիներին և զինվորներին ըստ չեղյալ հայտարարված կտակի։ Աղբյուրներից անհասկանալի են ժառանգությունը Կալիգուլային փոխանցելու իրավական ասպեկտները: Կտակի բացակայությունը սովորաբար հանգեցնում էր ժառանգության բաժանմանը հանգուցյալի բոլոր երեխաների միջև, բայց սենատը, հավանաբար, առաջնորդվում էր այլ նկատառումներով՝ Տիբերիոսի ողջ ունեցվածքը փոխանցելով մեկ ժառանգի՝ նոր կայսրին:

Կալիգուլան չէր շտապում Հռոմ, բայց, հավանաբար, հետևեց նախապես պատրաստված սցենարին. գրեթե երկու շաբաթ նա Տիբերիոսի մարմինը տեղափոխեց մայրաքաղաք Ապիյան ճանապարհով, որտեղ նրանք նմանություններ են գտնում Օկտավիանոս Օգոստոսի մարմինը բերած երթի հետ: դեպի Հռոմ։ Մարտի 28-ին նա ժամանեց Հռոմ և հանդիպեց Սենատի հետ, որը պաշտոնապես օժտեց նոր տիրակալին առանցքային տիտղոսներով և լիազորություններով՝ Օգոստոս (Augustus), տրիբունի իշխանություն (tribunicia potestas), ընդլայնված պրոհյուպատոսական իշխանություն (imperium) և այլն: Մեծ պոնտիֆիկոս (Pontifex Maximus) Կալիգուլան, հավանաբար, անմիջապես չի ընդունել, ինչպես նաև «հայրենիքի հայր» (pater patriae) կոչումը։ Ժողովին, հակառակ սովորության, ներկա էին նաև ոչ սենատորներ, այնպես որ կայսրը իշխանություն ստացավ «երեք կալվածքների» (սենատորներ, հեծյալներ և ժողովուրդ) պաշտոնական հաստատմամբ։ Կալիգուլան իրեն շատ քաղաքավարի և նուրբ պահեց՝ փորձելով ցույց տալ իր հարգանքը սենատի և սենատորների նկատմամբ, ինչի շնորհիվ նրան հաջողվեց շահել նրանց վստահությունը։ Մետրոպոլիտեն պլեբսը, Իտալիայի և գավառների բնակիչները ամեն կերպ արտահայտում էին իրենց հավատարմությունը նոր կայսրին։ Մի փոքր տարբերություն նկատվեց միայն նոր կայսրի հաջող կառավարման հույսի պատճառների մեջ. Հռոմի բնակիչները չէին սիրում Տիբերիուսին դաժանության և զվարճանքի մեջ ժլատության համար, իսկ գավառներում հույս ունեին, որ կայսրության բարգավաճումը կշարունակվի: իր իրավահաջորդի օրոք։

Վուլկան (լատ.՝ Vulcanus), հին հռոմեական դարբնության և կրակի աստված։ ուլկանը Յուպիտերի և Յունոնայի որդին էր։ Նրա կանանցից էին Մայան և Վեներան։ Վուլկանն էր պատրաստում աստվածների ու հերոսների զրահները։III դարում, Հռոմեական կայսրության լայնածավալ ճգնաժամի ֆոնին, հռոմեացիների կրոնական համոզմունքները փոփոխվեցին և փոխվեցին՝ և՛ կենսապայմանների փոփոխության, և՛ տարածվող արևելյան պաշտամունքների ազդեցության տակ։ . Հրաբխին սկսեցին վերագրվել կախարդական գործառույթներ. նրան օժտել ​​է ճակատագրի կողմից սահմանված տասը տարով հետաձգելու կարողությամբ։ Սա արտացոլում է հավատալիքների առաջացումը աստվածների ոչ միայն գերբնական գործողություններ կատարելու, այլև ժամանակը փոխելու ունակության մասին: Ըստ Maurus Servius Honoratus-ի մեկնաբանությունների՝ Վուլկանը սկսել է ներկայացվել որպես մարդկային ցեղի ղեկավար։ Արևի պաշտամունքի տարածման ֆոնի վրա առանձնահատուկ հարգանք արժանացան կրակը և «վուլկանը դրա հետ կապված որպես գերագույն աստվածային սկզբունք, որն առաջին տեղն էր զբաղեցնում աշխարհը կազմող տարրերի մեջ» 1842 թվականին իտալացի բանասեր և հնագետ Ջամպիետրո Սեկկին բնության աստծո և մինոյան քաղաքակրթության անդրաշխարհի Վելխանոսի անունից ենթադրություն արեց «Հրաբուխ» բառի ծագման մասին ։ Ըստ Ժերար Կապդևիլի՝ Կրետացի Վելկանոսը դարձավ էտրուսկական Վելհանների նախատիպը, որն իր հերթին վերածվեց հռոմեական վուլկանի։ Վուլկանի մասին պատկերացումները զգալիորեն փոխվել են նրա պաշտամունքի գոյության հազար տարիների ընթացքում։ Եթե ​​սկզբում նա գլխավոր աստվածներից էր, ապա ժամանակի ընթացքում նրա դերը զգալիորեն նվազել է։

Հադեսը հունական աստված է։ Ըստ հին հունական դիցաբանության՝ ստորերկրյա աշխարհի՝ դժոխքի աստված: Ըստ առասպելի, նա և նրա եղբայրները՝ Զևս և Պոսեյդոնը, տիտաններին հաղթելիս, ձեռք են բերում տիեզերքի իշխանությունը, իշխում են դժոխքում, օդում և ծովում, համապատասխանաբար, իսկ ամուր երկիրը, Գեա-երկիրը, հասանելի էր բոլոր երեքին միաժամանակ։ Աշխարհը բաժանվում է երեք եղբայրների միջև և Հադեսն ստանում է ստորգետնյա թագավորությունը։ ։ Հերակլեսը դժողք իջնելիս խոցել է մուտքի մոտ կանգնած Հադեսին, որը ստիպված է եղել վերքը բուժելու համար մեկնել Օլիմպոս։ Դժոխքում հոսում է մոռացության Լեթա գետը, որի մի կում ջուրը ստիպում է մոռանալ երկրի և երկրային կյանքը։

  Գրել փոքրիկ ստեղծագործական շարադրություն «Իմ մեկ օրը Տրդատ երորդի օրոք» թեմայով/ինքներդ եք որոշում՝ որ արքայի օրոք եք ուզում ապրել/ :

Տրդատ երրորդը կառավարել է (298-330թ) 301թ․ ընդունել է քրիստոնեությունը և պետականորեն ճանաչել։

Հայոց պատմությունը մի այնպիսի պատմություն է, որը շատ ու շատ հերոսական դրվագներ ունի։ Մեր երկիրը շատ հարուստ է եղել թագավորական դինաստիաներով, որոնցից յուրաքանչուրում շատ ու շատ հերոս թագավորներ կային, որոնցով կհպարտանային աշխարհի շատ ժողովուրդներ։Ես, որ այդ պատմության մի մասնիկն եմ շատ եմ սիրում իմ հայրենիքը և շատ անգամ լսելով նրա հերոս թագավորների գործողությունների մասին, մտովի երազում էի լինել և ապրել պատմական որևէ մի ժամանակաշրջանում։ Չգիտեմ, թե ինչու ինձ շատ է հետաքրքրում Տրդատ երրորդի ժամանակաշրջանը։ Կուզեի մեկ օրով հայտնվել այն պահին, երբ հայոց աշխարհի թագավոր Խոսրով երրորդը Գրիգոր Լուսավորչի և այլ մեծամեծերի հետ քայլում էին Վաղարշապատ մայրաքաղաքի փողոցներով և երբ իրենց բարի խոսքն էին հասցնում ժողովրդին։ Կանցնեի Հռիփսիմեի, Շողակաթի, անցած ճանապարհով և ի վերջո ես էլ այդ մեկ օրով մասնակից կլինեի հայոց աշխարհի ամենանշանակալից պատմական իրադարձությանը։

Շտկման փուլում է

Առաջադրանք 2

Համահայկական առաջին թագավորության անկումը

Թվարկել Համահայկական առաջին թագավորության անկման պատճառները:

Վանի թագավորության թուլացմանն ու անկմանը նպաստեցին հյուսիսիցներխուժած սկյութական ցեղերը։

Ներկայացնել Վանի թագավորության նշանակությունը Հայաստանի պատմության մեջ:

Վանի թագավորության ստեղծմամբ միավորվեցին Հայկական լեռնաշխարհի բոլոր ցեղերը և կազմավորվեց առաջին հայկական պետությունը։ Հիմնադրվեց Էրեբունի-Երևան մայրաքաղաքը և դրվեց էթնիկ մշակույթի հիմքը։

Լրացուցիչ աշխատանքներ

Փոքրիկ ուսումնասիրություններ

«Մուսասիր»

«Վանի թագավորության քաղաքները»

«Վանի թագավորության դիցարանն ու արվեստը»

Օժանդակ աղբյուրներ

Արարատյան թագավորություն/տեսաֆիլմ/

«Արարատ-Ուրարտու թագավորությունը»/5մասից բաղկացած

«Վանի Հայկական թագավորություն»

«Վանի թագավորության պետական կրոնը»

«Վանի թագավորություն»

15 նահանգներ

1. Բարձր Հայք
2. Ծոփք
3. Աղձնիք
4. Տուրուբերան
5. Մոկք
6. Կորճայք
7. Պարսկահայք
8. Վասպուրական
9. Սյունիք
10. Արցախ
11. Ուտիք
12. Փայտակարան
13. Տայք
14. Գուգարք
15. Այրարատ