Category: Ֆիզիկա 7

Աշխատանքի նպատակը․փորձով ստուգել, թե ուճերի և նրանց բազուկների ինչ հարաբերակցության լծակը կմնա հավասարակշռության մեջ։

Անհրաճեծտ սարքեր և նյութեր․լաբորատոր լծակ, ամրակալան, բեռների հավաքածու, չափաքանոն,ուժաչափ։

Աշխատանքի ընթացքը․
Լծակը ամրացնում ենք ամրակալանին այնպես, որ այն ազատ պտռտվի ամրացված առանցքի շուրջը։Լծակի ծայրերի մանեկների պտտման միջոցով լծակը հավասարակշռեցի հորիզոնական դիրքով:Լծակիպտտման առանցքից որոծակի հեռավորությամբ լծակի աջ բազուկից կախում ենք երկու ծանրոց։ Լծակի ձախ բազուկի վրա գտա այն տեղերը որտեղից կախելով A1 ծանրոց B2 ծանրոց G3 ծանրոց աջ կողմի երկու ծանոցի առկայությամբ լծակը եղավ հավասարակշռության մեջ։Չափեցի այդ տեղերի և պտտման առանցքի հեռավորությունները՝ այսինքն բազուկները-l:Յուրաքանչուր փորձի համար հաշվեցի ուժերի հարաբերությունը և բազուկների հարաբերությունը։
Լծակի կանոնն է․
Լծակը կմնա հավասարակշության մեջ եթե նրա վրա ազդող ուժերի մոդուլները հակադարձ համեմատական են այդ ուժերի բազուկներին։

28․Մեխանիկական աշխատանք

Աշխատանքի միյավորները

Գ․Մխիթարայնի խնդրագրքից

Տարբերակ I

1.Մեխանիկական աշխատանք կատարվում է երբ ավտոբեռնիչը բարձրացնում է բեռը։

Պատ․՝3

II.(2)5Նկշռով բեռը բարձրացվում է 2մ։Հաշվեք այդ դեպքում կաատարված աշխատանքը․

F=6Ն A=f.s=6ն.2մ=12ն.մ=12ջ
S=2մ
A=?

Պատ․՝3

III.

A=20Ջ
S=5մ
P=?

P=A/S=20Ջ:5մ=4 2/մ=4ն.մ/մ

Պատ․՝1

IV. Քարշակային կատերը քաշում է լաստանավը 5000Ն ուժով: Ի՞նչ
աշխատանք կկատարի մոտորանավը 200 մ ճանապարհի վրա։

A=Fs
F=5000ն
s=200մ
A=?
A=5000նx200մ=1000000Ջ=1000կՋ
Պատ․` 4

Էջ 39

Տարբերակ 1

I. (2) Մարմնի կշիռ կոչվում է
այն ուժը, որով մարմինը (Երկրի ձգողականության
հետևանքով) ազդում է հենարանի
կամ կախոցի վրա: Պատ․՝ 3
II. (2) Ծանրության ուժ
կոչվում է այն ուժը, որով Երկիրը ձգում է մարմնին: Պատ․՝ 1
III. (2) Առաձգականության ուժ
կոչվում է այն ուժը, որով դեֆորմացված մարմինը ազդում է
իրեն դեֆորմացնող մարմնի վրա։ Պատ․՝ 2

IV. (2) Ո՞ր ուժն է տիեզերանավին պահում ուղեծրի վրա
Ծանրության ուժը։ Պատ․՝ 1

1. V. (2) Եթե շարժվող մարմնի վրա մեկ այլ մարմին չի ազդում, նրա արագությունը չի փոխվում։ Պատ․՝ 3
   
   Տարբերակ 2
   Նկար 15-ում պատկերված են ուժեր, որոնք ազդում են տախտակի և նրա վրա դրված կշռաքարի վրա։

1. I. F1 ը կոչվում է մարմնի կշիռ։ Պատ․՝1
2. II.F2-ը կոչվում է ծանրության ուժ։ Պատ․՝ 3
3. III. F3-ը կոչվում է առաձգկանության ուժ։ Պատ․՝ 2
   
4. IV․ Սեղանի վրա դրված կշռաքարի վրա ազդում են ծանրության ուժը և առաձգականության ուժը։ Այդ ուժերը մոդուլով հավասար են և ունեն հակառակ ուղղությունը։
   Պատ․՝ 3
5. V․ Ծանրության ուժը մարմնին պահում է երկրի մակերևույթի վրա։
   Պատ.՝ 3

ՇԱՐԺՈՒՄ ԵՎ ՈՒԺԵՐ

Լուծել Է.Ղազարյանի դասագրքից ՝էջ169-ից․ խնդիրներ31-ից մինչև48 -ը:

31․5 մետր բարձրությունից բաց թողած գնդակը, բախվելով գետնին, բարձրացավ 3 մետր։ Որքան է գնդակի անցած ճանապարհը։

5մետր իջնում է, 3 բարձրանում, ուրեմն 5+3=8մ

S=8մ

32.Ինքնաթիռն ուղիղ գծով թռավ 400 կմ, ապա իր շարժման ուղղությունը փոխեց 90^օ-ով և անցավ ևս 300 կմ: Գծեք ինքնաթիռի անցած հետագիծը և որոշեք նրա անցած ճանապարհը:

S1=400

S2=300

S=S1+S2=400+300=700 կմ

33․Տրամվայը շարժվում է 36կմ/ժ արագությամբ։ Այդ արագությունն արտահայտեք մետր/վայրկյանով։

1 կմ – 1000 մ

1ժամ=60 րոպե =3600 վայրկյան

Հետևաբար` 36·1000:3600= 10 մ/վ

34․Ճանճը թռչում է 18 կմ/ժ արագությամբ։ Այդ արագությունն արտահայտեք սանտիմետր վայրկյանով

1կմ= 100 000 սմ

1ժամ=60րոպե=3600 վայրկյան

Հետևաբար՝ 18×100000:3600=500սմ/վ

35․Նապաստակի արագությունը 15մ/վ է, իսկ դելֆինինը 72 կմ/ժ։ Որի՞ արագությունն է ավելի մեծ

72կմ/ժ=72×1000:3600=20մ/վ

Հետևաբար դելֆինի արագությունն ավելի մեծ է քան նապաստակը։

3. Տարբերակ 1
   I. (1) ժամանակի ընթացքում մարմնի դիրքի փոփոխությունը մեկ այլ
   մարմնի նկատմամբ անվանում են մեխանիկական շարժում․
   
   Պատ․՝ 3
4. II. (2) Որ՞ շարժումն են անվանում հավասարաչափ: Այն շարժումը, որի դեպքում մարմինը ցանկացած հավասար ժամանակամիջոցներում անվանում են հավասարաչափ շարժում
   
   Պատ․` 1
   
   III. (2) Շարժվող գնացքի վագոնում նստած ուղևորը գտվում է դադարի վիճակում վագոնի և վագոնում նստած մյուս ուղևորների նկատմամբ։
   
   Պատ․՝ 1,3
   
   
   IV. (2) Մարդատար գնացքը ցանկացած 0,5ժ-ում անցնում է 60կմ
   ճանապարհ, 15ր-ում՝ 30կմ, 1ր-ում՝ 2կմ և այլն: Ի՞նչ շարժում է դա.
   
   s-նշանակել ենք մարմնի անցած ճանապարհը
   
   t-շարժման շամանակը
   
   v(վէ)-արագություն
   
   t₁=0,5 ժ=30ր V₁=s₁/t₁
   
   s₁=60կմ
   
   t2
   

Ի՞նչ է նշանակում չափել որևէ ֆիզիկական մեծություն:Չափել որևէ ֆիզիկական մեծություն նշանակում է այն համեմատել նույնատիպ մեծության հետ, որն ընդունված է որպես միավոր։
Միավորների ընտրություններից հետո պատրաստում ենք գործիքներ որոնց միջոցով կարողանում ենք չափել տվյալ ֆիզիկական մեծությունը։
Ցանկացաց չափման արդյունքը թիվ է։»
Օրինակ՝ չափել սեղանի երկարությունը, նշանակում է այն համեմատել որևէ երկարության միավորի, օրինակ մետրի հետ։

Ծավալի չափման հիմնական միյավոր Մ․Հ-ում ընդունված է այն խորանարդի ծավալը որի կողմը 1մ³ մետր է դա օգտագործվում է նաև ծավալի այլ միյավորներ 1դմ³, 1սմ³,1մմ³,շատ օգտագործվում է նաև 1լ,և,1մլ

Չափման գործիքներն են չափագլանները

Զանգվածի չափման հիմնական միյավորըՄ․Հ-ում 1կգ է :Օգտագործում է նաև այլ միյավորներ 1կգ, 1գ, 1մգ, 1տ, 1ց․ չափման գործիքներն են կշեռքները և կշռաքարերի հավաքածուն։

• Որպես երկարության չափման հիմնական միավոր ընդունված է 1 մետրը(1մ): Գիտության զարգացման ընթացքում մի քանի անգամ փոխվել է մետրի ընտրությունը: 
• 2 տարբեր մետաղների` պլատինի և իրիդիումի համաձուլվածքից պատրաստված հատուկ ձև ունեցող ձողի վրա արված 2 խազերի միջև ընկած հեռավորությունը 1մ. պայմանական ընդունել են որպես երկարության չափանմուշ : Այն պահվում է Ֆրանսիայի Սևր քաղաքում` Չափերի և կշիռների միջազգային բյուրոյում:  

Է.Ղազարյանի դասագրքից էջ166 -ից 1-ից մինչև 5 վարժությունները։

1. Ո՞րն է բնական գիտություն։
1)Հասարակագիտությունը
2)Ֆիզիկան
3)Պատմությունը
3)Հոգեբանությունը

2. Ո՞րն է ֆիզիկական մարմին։
1)Ինքնաթիռը
2)Ճենապակին
3)Ջուրը
3)Լուսաբացը

3. Ո՞րն է նյութ։
1)Քամին
2)Նավթը
3)Լուսինը
3)Կշեռքը

4. Ո՞րն է ֆիզիկական երևույթ։
1)Վայրկյանը
2)Ատոմը
3)Թռիչքը
3)Սնդիկը

5. Ո՞րն է մեխանիկական երևույթ։
1)Ջրի եռալը
2)Ձյան հալվելը
3)Ճոճանակի տատանվելը
3)Կայծակը