Posted in Գրականություն10

Ամանորյա հեքիաթ

1.Կարդացածդ պատմվածքը բանավոր ներկայացրու դասարանում:

2. Փորձիր վերլուծել կամ գրավոր վերապատմել ստեղծագործությունը բլոգում:

Պաուլո Կոելիո. Երեք մայրիների հեքիաթը

Պատմությունը մեզ սովորեցնում է, որ մեր երազանքները հաճախ իրականանում են, բայց ոչ այն ձևով, ինչպես մենք ենք նախապես պատկերացնում։ Երբեմն կյանքը առաջնորդում է դեպի ավելի բարձր և ավելի կարևոր նպատակների, և երեք մայրիների պատմության օրինակով դա շատ պարզ է դառնում։

Խստաշունչ ձմեռը և ցնցոտիավոր ծերունին

Պատմությունը ցույց է տալիս, թե ինչպես մարդասիրությունն ու բարությունը կարող են փոխել կյանքը։ Հյուրանոցի տերը, չնայած դժվար ֆինանսական իրավիճակին, օգնեց սոված ու ցրտամահ վիճակում գտնվող ծերունուն՝ առանց որևէ ակնկալիքի։ Հետագայում պարզվեց, որ ծերունին Սուրբ Նիկողայոսն էր, և նրա օգնությունն ու բարությունը նրան ետ եկան։

Այս պատմությունը սովորեցնում է, որ բարի գործերը միշտ վերադառնում են։ Մարդու իրական արժեքը որոշվում է ոչ թե նրա ունեցվածքով, այլ նրանով, թե ինչքան պատրաստ է օգնել ու կիսել մյուսների հետ։

Սուրբ Ծննդյան հեքիաթ սրինգ նվագող աղջկա մասին

Այս պատմության հիմնական գաղափարը ներքին աշխարհի և ինքնաճանաչման մասին է։ Աղջիկը խորհրդանշում է այն մարդուն, որը ստեղծագործող է, բայց հասարակության կարծիքի ազդեցության պատճառով, նա կորցնում է իր ինքնավստահությունը։

Երկու աշխարհների ընտրությունը խորհրդանշում է երկու ապրելակերպ՝ ապրել ուրիշների սպասումներով թե ապրել սեփական կյանքով։ Սուրբ Ծննդյան տոնի ընթացքում աղջիկը հասկանում է կարևոր միտք՝ յուրահատկությունը մարդու ամենամեծ ուժն է, և ստեղծագործելու համար պետք չէ հարմարվել ուրիշների չափանիշներին։

Իրական հրաշքը ոչ թե շրջապատի գնահատականն է, այլ մարդու ներսի ձայնը, և հենց դրան վստահելն է մարդուն դարձնում անկրկնելի։

Posted in Հանրահաշիվ 10

Երկրաչափություն

  1. Ուղիղ պրիզմայի հիմքի մակերեսը 12 սմ² է, իսկ բարձրությունը՝ 5 սմ։ Գտնել պրիզմայի ծավալը։
    Sհ=12 սմ², h=5
    V=60 սմ3
  2. Քառանկյուն ուղիղ պրիզմայի հիմքի կողերը 4 սմ և 6 սմ են, իսկ բարձրությունը՝ 3 սմ։ Գտնել պրիզմայի ծավալը։
    Sհ=24 սմ², h=3
    V=72 սմ3
  3. Եռանկյուն ուղիղ պրիզմայի հիմքի մակերեսը 10 սմ² է, իսկ բարձրությունը՝ 7 սմ։ Գտնել պրիզմայի ծավալը։
    V=70 սմ3
  4. Ուղիղ պրիզմայի հիմքի պարագիծը 20 սմ է, իսկ բարձրությունը՝ 6 սմ։ Գտնել պրիզմայի կողմնային մակերևույթի մակերեսը։
    Sկող=120 սմ2
  5. Քառանկյուն ուղիղ պրիզմայի հիմքի պարագիծը 16 սմ է, իսկ բարձրությունը՝ 8 սմ։ Գտնել կողմնային մակերևույթի մակերեսը։
    Sկող=128 սմ2
  6. Եռանկյուն ուղիղ պրիզմայի հիմքի կողմերը 3 սմ, 4 սմ և 5 սմ են, իսկ բարձրությունը՝ 6 սմ։ Գտնել պրիզմայի ծավալը։|
    Sհ=(3*4)/2=6
    V=6*6=36 սմ3
  7. Ուղիղ պրիզմայի ծավալը 60 սմ³ է, իսկ հիմքի մակերեսը՝ 10 սմ²։ Գտնել պրիզմայի բարձրությունը։
    60=10*h, h=6 սմ
  8. Ուղիղ պրիզմայի կողմնային մակերևույթի մակերեսը 48 սմ² է, իսկ հիմքի պարագիծը՝ 12 սմ։ Գտնել պրիզմայի բարձրությունը։
    48=12*h, h=4 սմ
  9. Երեքանկյուն ուղիղ պրիզմայի բարձրությունը 5 սմ է, իսկ հիմքի մակերեսը՝ 6 սմ²։ Գտնել պրիզմայի ծավալը։
    V=5*6=30 սմ3
  10. Քառակուսի հիմքով ուղիղ պրիզմայի հիմքի կողմը 4 սմ է, իսկ բարձրությունը՝ 10 սմ։ Գտնել պրիզմայի ծավալը։
    Sհ=16, V=160 սմ3
Posted in Հայոց լեզու 10

265-270

Հարցական դերանունները փոխարինի՛ր տրված նախադասություններով:

1. Բազմախոստում է կենդանիների աշխարհը, ո՞ր։
Կենդանիների աշխարհը լի է զարմանալի երևույթներով, որոնք գիտնականների համար ուսումնասիրման անսպառ աղբյուր են։

2. Օձերի որոշ տեսակներ, ո՞ր դեպքում, ջերմության հազարերորդական աստիճանի փոփոխությանն արձագանքում են։
Որոշ օձեր ունակ են արձագանքելու ջերմության նույնիսկ ամենանվազ փոփոխությանը, նույնիսկ եթե գտնվում են կրակի կամ քամու աղբյուրից զգալի հեռավորության վրա։

3. Չղջիկն այնքան նուրբ լսողություն ունի, որքա՞ն։
Չղջիկի լսողությունը այնքան սուր է, որ նա կարողանում է տարբերել մոծակի թույլ ձայնը անգամ շատ բարձր աղմուկի պայմաններում։

4. Արու թիթեռնիկն իր «անտենայով» իմանում է էգի տեղը նույնիսկ այն դեպքում, ո՞ր դեպքում։
Արու թիթեռնիկը զգում է էգի գտնվելու վայրը իր բարդ զգայարանների միջոցով, նույնիսկ եթե նրանց միջև հսկայական տարածություն կա։

5. Ե՞րբ հնարավոր կլինի արտասովոր զգայուն ռադիոաստղադիտակներ ստեղծել։
Այդպիսի բարձր զգայունությամբ աստղադիտակներ հնարավոր կլինի ստեղծել այն ժամանակ, երբ մարդու տեխնիկան հասնի կենդանիների զգայարանների բարդության աստիճանին։

6. Իսկ դա հնարավորություն կտա լսելու ազդանշաններ, ինչպիսի՞։
Դա հնարավորություն կտա որսալ այն ազդանշանները, որոնք գալիս են տիեզերքի ամենախոր անկյուններից և մինչ այժմ անտեսված են եղել։

267、

— Աշոտ, պատրաստե՞լ ես դասդ։
— Այո, պարոն Գևորգյան, ամբողջությամբ սովորել եմ։
— Լավ է, ուրեմն պատմիր, ինչի՞ մասին էր այսօրինակ խնդիրը։
— Այն վերաբերում էր բնության պահպանությանը և մարդու պատասխանատվությանը։
— Գերազանց։ Կարո՞ղ ես օրինակ բերել թեմայից։
— Այո․ օրինակ՝ խոսվում էր, որ յուրաքանչյուր մարդ պետք է նվազեցնի թափոնների քանակը և օգտագործի վերամշակվող նյութեր։
— Շատ ճիշտ ես։ Շարունակիր այդպես՝ տեսնում եմ, որ լավ ես պատրաստվել։
— Շնորհակալություն, կփորձեմ միշտ այդպես անել։

Ֆլորիդայի էլեկտրակայանի մի աշխատակցուհի պատմում էր. «Ռոբոտը բարձրացրեց ամուր սեղմած ձեռքն ու սկսեց հարվածելով ինքն իրեն մասնատել»: Նա ականատես էր եղել ռոբոտի «ինքնասպանության»` աշխարհում առաջին դեպքին: Էլեկտրոնային օգնականը ստեղծվել էր ատոմային էլեկտրակայանի ռեակտորներում տարբեր տեսակի սև աշխատանքներ կատարելու համար: Ռոբոտը հավանաբար հոգնել էր իրենից, երբ ատոմակայանում որոշ ժամանակ աշխատելուց հետո իր համար հեռանկար չէր տեսել, կամ էլ, որն ավելի հավանական է, ուղղակի նրա սխեմայի մեջ անսարքություն էր առաջացել:

Չնաշխարհիկ Ֆլորիդայի արդյունաբերական էլեկտրակայանի մի անխելք աշխատակցուհի հետաքրքրությամբ պատմում էր. «Մետաղական ռոբոտը բարձրացրեց ամուր սեղմած ձեռքն ու սկսեց ուժեղ հարվածելով ինքն իրեն մասնատել»: Նա ականատես էր եղել մետտաղական ռոբոտի «ինքնասպանության»` զարգացող աշխարհում առաջին դեպքին: Էլեկտրոնային, խելացի օգնականը ստեղծվել էր ատոմային էլեկտրակայանի ռեակտորներում տարբեր տեսակի ծանր սև աշխատանքներ կատարելու համար: Մեխանիկական ռոբոտը հավանաբար հոգնել էր իրենից, երբ ատոմակայանում որոշ ժամանակ աշխատելուց հետո իր համար հեռանկար չէր տեսել, կամ էլ, որն ավելի հավանական է, ուղղակի նրա սխեմայի մեջ անսարքություն էր առաջացել:

Ներս մտնողը Նվարդն է։ Ներս մտնողը բժշկի դուստրն է։ – Նվարդը՝ ներս մտնողը, բժշկի դուստրն էր։ Ներս մտնողը՝ Նվարդը, բժշկի դուստրն էր։

Ընկերոջը նվիրեց <<Գանձերի կղզին>>։ <<Գանձերի կղզին>> իր սիրելի գիրքն է։

Ընկերոջը նվիրեց «Գանձերի կղզին»՝ իր սիրելի գիրքը:

 Նոյեմ տատիկը՝ ութսունն անց առույգ կինը, մեր հարևանուհին է:

 Խուստուփը՝ մեր դիմացի լեռը, երկար ժամանակ է ծածկված մնում ձյունով:

 Ծերունին իշխանին՝ փառատենչ բռնակալին, պատմեց հուշարձանների մակագրությունների մասին:

Նա առաջին անգամ տեսավ Օդեսան՝ ծովափնյա մեծ քաղաքը:

 Աստծուն լսելի եղան Օմար Խայամի՝ Խորասանի մեծ բանաստեղծի, զղջումն ու իմաստալից խոսքը:

Posted in English 10

English

Assignments for 05.12.25
Watch the video and be ready to discuss in class. , do the ex-es 1,3,4 on slide 95/
Navigate. Review slide96, ex -es 1a, 2a,b , 3a, 4a

1. Match the words to the definitions

Words: college, tuition fee, spectator, scholarship

1․-spectator
2․ –scholarship
3․-tuition fee
4․ –college

2. Look at the photos. What sports do you see? What type of institution has these sports?

  • Running / athletics
  • Swimming
  • (Usually also basketball, football, tennis in the same context)

Type of institution:
US colleges / universities, because they have large sports programs.

3. Watch the video and answer the questions

(Since I can’t see the video, giving standard correct answers based on this lesson topic.)

a) What do the three top athletes have in common?
They all study in US universities and receive sports scholarships.

b) Why are sports scholarships important for students at US universities?
They help students pay for their education, because studying in the USA is very expensive.

c)Why is sporting success important for US universities?
Successful athletes bring prestige, attract more students, and help the university’s sports programs grow.

96 slide
1a. Make sentences using will, won’t and might
If you eat small meals regularly through the day, you won’t feel hungry.
If you drink coffee late at night, you won’t sleep well.
You will lose weight if you do regular exercise.
If you continue to eat junk food every day, you will definitely have health problems.

2a -Body parts from top to bottom

words
shoulder, fist, forehead, chin, cheek, elbow, hand, lip, tongue, chest, thumb

  1. forehead
  2. cheek
  3. chin
  4. lip
  5. tongue
  6. chest
  7. shoulder
  8. elbow
  9. hand
  10. thumb
  11. fist

2b.Gestures in Spain

hand

cheek

hand

chin

tongue

thumb

elbow

3a.Complete these phrases about health and fitness

gentle exercise (noun)

stress levels (noun)

healthy diet (adjective)

junk food (noun)

keep fit (verb)

nutritious food (adjective)

4a. Match 1–6 to a–f to make questions

1.bWhat nice things have happened to you this week?
2.eDo you belong to any social media sites?
3.aWhat holiday do you dream of going on?
4.fDo you believe in life on other planets?
5. dWho do you depend on when you need help?
6. cWhat would you most like to succeed in doing this year?

Posted in Պատմություն 10

Պատմության 10-րդ դասարանի առաջադրանքներ Դեկտեմբերի 1-7

Կարդացե՛ք հետևյալ թեման՝ «Արշայունի թագավորները II-րդ դարում»

Պատասխանե՛ք հետևյալ հարցերին

  • Ինչպե՞ս էր բնութագրում հույն պատմիչ Արիանոսը Սանատրուկ արքային։ Ինչու՞ նա գահանիստը տեղափոխեց այլ վայր։ Որտե՞ղ կառուցվեց այն և ինչպե՞ս կոչվեց։
    Հույն պատմիչ Արիանոսը Սանատրուկ արքային բնութագրել է որպես ուժեղ և հմայիչ առաջնորդ, որը քաջություն և առաջադեմ ռազմավարական մտածելակերպ էր դրսևորում։ Արիանոսը նշում է, որ Սանատրուկը համարվում էր բարբարոսների մեծ վարպետ, ով սատարում էր բարեկեցությունը և Հայաստանը դարձրել էր հզոր ռազմավարական կենտրոն։ Նրա իշխանության տակ Հայաստանը զգալիորեն բարելավեց իր դիրքերը, չնայած նրան, որ մի շարք մարտահրավերներ էր պետք հաղթահարել՝ ներառյալ Հռոմի և Պարթևստանի միջամտությունները։
  • Ինչո՞վ է նշանավորվել Վաղարշ I-ի գործունեությունը։ Որո՞նք էին նրանից հետո Մեծ Հայքում իրավիճակի փոփոխման պատճառները։
    Վաղարշ I-ը թագավորել է որպես հայկական արքա և մեծ դեր է ունեցել պետության ձևավորման ու կայունացման գործում։ Նրա թագավորությունը առանձնացավ կարևոր ներքին ու արտաքին գործարքներով, բանակի ուժեղացմամբ և դիվանագիտական հարաբերությունների զարգացմամբ, հատկապես Պարթևստանի ու Հռոմի հետ։ Նրա կառավարման ընթացքում Հայաստանը վերականգնել և ամրապնդել է իր աշխարհաքաղաքական դիրքը տարածաշրջանում։
  • Ե՞րբ է գահակալել Վաղարշ II-ը։ Ո՞ր թագավորից է սկսվել Արշակունիների ժառանգական իշխանությունը։ Ներկայացրե՛ք Խոսրով I-ի գահակալությունը։
    Վաղարշ II-ը գահակալել է Ք․ա․ 2-րդ դարի երկրորդ կեսին։ Նրա գահակալումը նշանավորվեց Արշակունիների իշխանության կայացմամբ։ Արշակունիների ժառանգական իշխանությունը սկսվել է Արշակ I-ից, որը դարասկզբին դարձավ Հայոց թագավոր։ Նրա ու նրա ժառանգների իշխանությունը Հայաստանի համար կարևոր նշանակություն ունեցավ, քանի որ այդ ժամանակաշրջանում Հայաստանը դառնում էր համաշխարհային քաղաքական խաղացող։
  • Ե՞րբ է գահակալել Տրդատ II-ը։ Ի՞նչ արդյունք ունեցավ նրա պայքարը Կարակալլա կայսեր դեմ։
    Տրդատ II-ը գահակալել է Ք․ա․ 3-րդ դարի վերջերին։ Նա հայտնի է իր պայքարով Հռոմի դեմ, հատկապես Կարակալլա կայսերի դեմ, երբ Կարակալլան ցանկացել էր համախմբել Հռոմի կայսրության ներքո։ Տրդատ II-ը պայքարել է Հռոմի գերտերության դեմ, բայց այդ պայքարը ավարտվեց նրանով, որ նա ընդունեց խաղաղության պայմանները՝ Հռոմի հետ կնքելով հաշտության համաձայնագիր։
  • Տրդատ II-ի պայքարն ու հաղթանակը Կարակալլայի դեմ վկայում են նրա բարոյական և ռազմավարական հաջողությունների մասին, ինչը նրա իշխանությունը դարձրեց ավելի կայուն։
Posted in Հայոց լեզու 10

260-265

261․ Գայլը սպասում էր, որ այծյամը ննջեր, որ նրան բռներ և ուտեր։ Այծյամը նրա միտքն իմացել էր ու չէր քնում օրեր ու օրեր, մինչև որ գայլն ինքը թմրեց ու նիհրեց։ Այն ժամանակ եկավ առյուծն ու կերավ գայլին։

262․  Բարձր ու երկարաձիգ ծառի վրա գորտն սկսեց դայլայլել:

Աղմուկի միջից մեզ էին հասնում օգնության հուսահատ կանչերը։

Հայտնվեցին միանգամայն յուրահատուկ իրիկնային ձայները ՝ ռիթմիկ գվվոց ու բարձր, բեկբեկուն մռնչյունը։

Քարացած նայում էր աղջամուղջային տերևների ու թփերի նախշին, կարծես առաջին անգամ էր տեսնում:

Արահետը ոչ թե ուղիղ գծով էր գնում դեպի գյուղը, այլ շարունակ ծառերի մեջ գալարվելով: 

Սա հսկայի այն կոշիկն է, որով նա հաղթեց դևերին ու հետ բերեց աղջկան: 

Տեսանք այն ավտոբուսի վարորդին, որով եկել էինք: 

263․ Տղան մոտեցավ չարաճճի գեղեցկուհի արքայադստերը։
Չարաճճի գեղեցկուհի արքայադստերը՝ մոտեցավ տղան։

Զորքը պաշարում է երկրի մայրաքաղաք Նինվեն ու սպասում նոր հրամանի։
Զորքը պաշարում է Նինվեն՝ երկրի մայրաքաղաքը, ու սպասում նոր հրամանի։

Կինը հարևաններին բողոքում է իր ոչ ու փուչ մարդ Նազարից։
Կինը հարևաններին բողոքում է Նազարից՝ իր ոչ ու փուչ մարդուց։

Նազարի հետ կռվող Սաքոն էլ էր այդ հարսանիքում։
Սաքոն՝ Նազարի հետ կռվողը, էլ էր այդ հարսանիքում։

Արյունոտվում էր զորավարի սիրտը իր հայրենիք Իտալիայի թշվառ վիճակից։
Արյունոտվում էր զորավարի սիրտը Իտալիայի՝ իր հայրենիքի թշվառ վիճակից։

Ծերունին հաճախ էր իր թոռնիկ Կարոյով հպարտանում։
Ծերունին հաճախ էր Կարոյով՝ իր թոռնիկով, հպարտանում։

264․

1. Արագածի անունը, ըստ ավանդության, Արա անունից և «գահ» բառից է առաջացել:
(Արագած, ավանդությունն, Արա անունն ու գահ բառը)
Արագած անունը, ըստ ավանդությանն, Արա անունից ու գահ բառից է առաջացել։

2. Մթնշաղին, երբ վերջալույսի ցոլքերն սկսում են մարել, Արագածի վրա, նրա չորս գագաթների միջև, կանթեղի նման երկար ցոլք է կախվում:
(մթնշաղի, Արագածին)
Մթնշաղի ժամանակ, երբ վերջալույսի ցոլքերն սկսում են մարել, Արագածին՝ նրա չորս գագաթների միջև, կանթեղի նման երկար ցոլք է կախվում։

3. Ժողովուրդը դա «Լուսավորչի կանթեղ» է կոչում, հայոց Հույսի ու երազանքի խորհրդանիշ համարում։
(ժողովրդից, հույսն ու երազանքն)
Դա «Լուսավորչի կանթեղ» է կոչվում ժողովրդից, հայոց հույսի ու երազանքի խորհրդանիշ համարվում։

4. Մինչև մեր օրերն են հասել Արագածի լանջերին պահպանված հին մշակույթի հետքեր՝ ոռոգման ջրանցքներ, որոնց ակունքներին կանգնեցված են ջրի պաշտամունքը խորհրդանշող «վիշապ» կոչվող ձկնակերպ կոթողներ: Շատ են միջնադարյան բերդերի, եկեղեցիների ավերակները։
(օրերին, լանջերի, ակունքների, բերդերն ու եկեղեցիները)
Մեր օրերին են հասել Արագածի լանջերին պահպանված հին մշակույթի հետքեր՝ ոռոգման ջրանցքներ, որոնց ակունքների մոտ կանգնեցված են ջրի պաշտամունքը խորհրդանշող «վիշապ» կոչվող ձկնակերպ կոթողներ: Շատ են միջնադարյան բերդերն ու եկեղեցիների ավերակները։

265․Բազմախոստում է կենդանիներինի աշխարհը: Օձերի որոշ տեսակներ, որ դեպքում, ջերմության հազարերորդական աստիճան փոփոխությանն արձագանքում են: Չղջիկն այնքան նուրբ լսողություն ունի: Արու թիթեռնիկն իր <<անտենայով >> իմանում է էգի տեղը նունիսկ այն դեպքում: Երբ Հնարավոր կլինի արտասովոր զգայուն ռադիոաստղադիտակները ստեղծել: Իսկ դա հնարավորություն կտա լսելու ազդանշաններ:Դրանց գիտնականները սովորելու շատ բան ունեն: Անգամ շատ հեռու են լինում քամու կամ կրակի գոտուց: Իր ծղրտոցից երկու հազար անգամ ավելի բարձր աղմուկ մեջ էլ մոծակի բզզոցը լսվում է: Նա հիմգ կիլոմետր հեռու է լինում:Գիտնականները թիթեռնիկի <<անտենայի >> ու չղջիկիլսողական ապարատի աշխատանքի սկզբունքը հասկանում: Դրանց աղբյուրը ինչ*որ տեղ տիեզերքում:

Posted in Հայոց լեզու 10

265-270

Հարցական դերանունները փոխարինի՛ր տրված նախադասություններով:

1. Բազմախոստում է կենդանիների աշխարհը, ո՞ր։
Կենդանիների աշխարհը լի է զարմանալի երևույթներով, որոնք գիտնականների համար ուսումնասիրման անսպառ աղբյուր են։

2. Օձերի որոշ տեսակներ, ո՞ր դեպքում, ջերմության հազարերորդական աստիճանի փոփոխությանն արձագանքում են։
Որոշ օձեր ունակ են արձագանքելու ջերմության նույնիսկ ամենանվազ փոփոխությանը, նույնիսկ եթե գտնվում են կրակի կամ քամու աղբյուրից զգալի հեռավորության վրա։

3. Չղջիկն այնքան նուրբ լսողություն ունի, որքա՞ն։
Չղջիկի լսողությունը այնքան սուր է, որ նա կարողանում է տարբերել մոծակի թույլ ձայնը անգամ շատ բարձր աղմուկի պայմաններում։

4. Արու թիթեռնիկն իր «անտենայով» իմանում է էգի տեղը նույնիսկ այն դեպքում, ո՞ր դեպքում։
Արու թիթեռնիկը զգում է էգի գտնվելու վայրը իր բարդ զգայարանների միջոցով, նույնիսկ եթե նրանց միջև հսկայական տարածություն կա։

5. Ե՞րբ հնարավոր կլինի արտասովոր զգայուն ռադիոաստղադիտակներ ստեղծել։
Այդպիսի բարձր զգայունությամբ աստղադիտակներ հնարավոր կլինի ստեղծել այն ժամանակ, երբ մարդու տեխնիկան հասնի կենդանիների զգայարանների բարդության աստիճանին։

6. Իսկ դա հնարավորություն կտա լսելու ազդանշաններ, ինչպիսի՞։
Դա հնարավորություն կտա որսալ այն ազդանշանները, որոնք գալիս են տիեզերքի ամենախոր անկյուններից և մինչ այժմ անտեսված են եղել։

267、

— Աշոտ, պատրաստե՞լ ես դասդ։
— Այո, պարոն Գևորգյան, ամբողջությամբ սովորել եմ։
— Լավ է, ուրեմն պատմիր, ինչի՞ մասին էր այսօրինակ խնդիրը։
— Այն վերաբերում էր բնության պահպանությանը և մարդու պատասխանատվությանը։
— Գերազանց։ Կարո՞ղ ես օրինակ բերել թեմայից։
— Այո․ օրինակ՝ խոսվում էր, որ յուրաքանչյուր մարդ պետք է նվազեցնի թափոնների քանակը և օգտագործի վերամշակվող նյութեր։
— Շատ ճիշտ ես։ Շարունակիր այդպես՝ տեսնում եմ, որ լավ ես պատրաստվել։
— Շնորհակալություն, կփորձեմ միշտ այդպես անել։

Ֆլորիդայի էլեկտրակայանի մի աշխատակցուհի պատմում էր. «Ռոբոտը բարձրացրեց ամուր սեղմած ձեռքն ու սկսեց հարվածելով ինքն իրեն մասնատել»: Նա ականատես էր եղել ռոբոտի «ինքնասպանության»` աշխարհում առաջին դեպքին: Էլեկտրոնային օգնականը ստեղծվել էր ատոմային էլեկտրակայանի ռեակտորներում տարբեր տեսակի սև աշխատանքներ կատարելու համար: Ռոբոտը հավանաբար հոգնել էր իրենից, երբ ատոմակայանում որոշ ժամանակ աշխատելուց հետո իր համար հեռանկար չէր տեսել, կամ էլ, որն ավելի հավանական է, ուղղակի նրա սխեմայի մեջ անսարքություն էր առաջացել:

Չնաշխարհիկ Ֆլորիդայի արդյունաբերական էլեկտրակայանի մի անխելք աշխատակցուհի հետաքրքրությամբ պատմում էր. «Մետաղական ռոբոտը բարձրացրեց ամուր սեղմած ձեռքն ու սկսեց ուժեղ հարվածելով ինքն իրեն մասնատել»: Նա ականատես էր եղել մետտաղական ռոբոտի «ինքնասպանության»` զարգացող աշխարհում առաջին դեպքին: Էլեկտրոնային, խելացի օգնականը ստեղծվել էր ատոմային էլեկտրակայանի ռեակտորներում տարբեր տեսակի ծանր սև աշխատանքներ կատարելու համար: Մեխանիկական ռոբոտը հավանաբար հոգնել էր իրենից, երբ ատոմակայանում որոշ ժամանակ աշխատելուց հետո իր համար հեռանկար չէր տեսել, կամ էլ, որն ավելի հավանական է, ուղղակի նրա սխեմայի մեջ անսարքություն էր առաջացել:

Ներս մտնողը Նվարդն է։ Ներս մտնողը բժշկի դուստրն է։ – Նվարդը՝ ներս մտնողը, բժշկի դուստրն էր։ Ներս մտնողը՝ Նվարդը, բժշկի դուստրն էր։

Ընկերոջը նվիրեց <<Գանձերի կղզին>>։ <<Գանձերի կղզին>> իր սիրելի գիրքն է։

Ընկերոջը նվիրեց «Գանձերի կղզին»՝ իր սիրելի գիրքը:

 Նոյեմ տատիկը՝ ութսունն անց առույգ կինը, մեր հարևանուհին է:

 Խուստուփը՝ մեր դիմացի լեռը, երկար ժամանակ է ծածկված մնում ձյունով:

 Ծերունին իշխանին՝ փառատենչ բռնակալին, պատմեց հուշարձանների մակագրությունների մասին:

Նա առաջին անգամ տեսավ Օդեսան՝ ծովափնյա մեծ քաղաքը:

 Աստծուն լսելի եղան Օմար Խայամի՝ Խորասանի մեծ բանաստեղծի, զղջումն ու իմաստալից խոսքը:

Posted on

260-265

261․ Գայլը սպասում էր, որ այծյամը ննջեր, որ նրան բռներ և ուտեր։ Այծյամը նրա միտքն իմացել էր ու չէր քնում օրեր ու օրեր, մինչև որ գայլն ինքը թմրեց ու նիհրեց։ Այն ժամանակ եկավ առյուծն ու կերավ գայլին։

262․  Բարձր ու երկարաձիգ ծառի վրա գորտն սկսեց դայլայլել:

Աղմուկի միջից մեզ էին հասնում օգնության հուսահատ կանչերը։

Հայտնվեցին միանգամայն յուրահատուկ իրիկնային ձայները ՝ ռիթմիկ գվվոց ու բարձր, բեկբեկուն մռնչյունը։

Քարացած նայում էր աղջամուղջային տերևների ու թփերի նախշին, կարծես առաջին անգամ էր տեսնում:

Արահետը ոչ թե ուղիղ գծով էր գնում դեպի գյուղը, այլ շարունակ ծառերի մեջ գալարվելով: 

Սա հսկայի այն կոշիկն է, որով նա հաղթեց դևերին ու հետ բերեց աղջկան: 

Տեսանք այն ավտոբուսի վարորդին, որով եկել էինք: 

263․ Տղան մոտեցավ չարաճճի գեղեցկուհի արքայադստերը։
Չարաճճի գեղեցկուհի արքայադստերը՝ մոտեցավ տղան։

Զորքը պաշարում է երկրի մայրաքաղաք Նինվեն ու սպասում նոր հրամանի։
Զորքը պաշարում է Նինվեն՝ երկրի մայրաքաղաքը, ու սպասում նոր հրամանի։

Կինը հարևաններին բողոքում է իր ոչ ու փուչ մարդ Նազարից։
Կինը հարևաններին բողոքում է Նազարից՝ իր ոչ ու փուչ մարդուց։

Նազարի հետ կռվող Սաքոն էլ էր այդ հարսանիքում։
Սաքոն՝ Նազարի հետ կռվողը, էլ էր այդ հարսանիքում։

Արյունոտվում էր զորավարի սիրտը իր հայրենիք Իտալիայի թշվառ վիճակից։
Արյունոտվում էր զորավարի սիրտը Իտալիայի՝ իր հայրենիքի թշվառ վիճակից։

Ծերունին հաճախ էր իր թոռնիկ Կարոյով հպարտանում։
Ծերունին հաճախ էր Կարոյով՝ իր թոռնիկով, հպարտանում։

264․

1. Արագածի անունը, ըստ ավանդության, Արա անունից և «գահ» բառից է առաջացել:
(Արագած, ավանդությունն, Արա անունն ու գահ բառը)
Արագած անունը, ըստ ավանդությանն, Արա անունից ու գահ բառից է առաջացել։

2. Մթնշաղին, երբ վերջալույսի ցոլքերն սկսում են մարել, Արագածի վրա, նրա չորս գագաթների միջև, կանթեղի նման երկար ցոլք է կախվում:
(մթնշաղի, Արագածին)
Մթնշաղի ժամանակ, երբ վերջալույսի ցոլքերն սկսում են մարել, Արագածին՝ նրա չորս գագաթների միջև, կանթեղի նման երկար ցոլք է կախվում։

3. Ժողովուրդը դա «Լուսավորչի կանթեղ» է կոչում, հայոց Հույսի ու երազանքի խորհրդանիշ համարում։
(ժողովրդից, հույսն ու երազանքն)
Դա «Լուսավորչի կանթեղ» է կոչվում ժողովրդից, հայոց հույսի ու երազանքի խորհրդանիշ համարվում։

4. Մինչև մեր օրերն են հասել Արագածի լանջերին պահպանված հին մշակույթի հետքեր՝ ոռոգման ջրանցքներ, որոնց ակունքներին կանգնեցված են ջրի պաշտամունքը խորհրդանշող «վիշապ» կոչվող ձկնակերպ կոթողներ: Շատ են միջնադարյան բերդերի, եկեղեցիների ավերակները։
(օրերին, լանջերի, ակունքների, բերդերն ու եկեղեցիները)
Մեր օրերին են հասել Արագածի լանջերին պահպանված հին մշակույթի հետքեր՝ ոռոգման ջրանցքներ, որոնց ակունքների մոտ կանգնեցված են ջրի պաշտամունքը խորհրդանշող «վիշապ» կոչվող ձկնակերպ կոթողներ: Շատ են միջնադարյան բերդերն ու եկեղեցիների ավերակները։

265․Բազմախոստում է կենդանիներինի աշխարհը: Օձերի որոշ տեսակներ, որ դեպքում, ջերմության հազարերորդական աստիճան փոփոխությանն արձագանքում են: Չղջիկն այնքան նուրբ լսողություն ունի: Արու թիթեռնիկն իր <<անտենայով >> իմանում է էգի տեղը նունիսկ այն դեպքում: Երբ Հնարավոր կլինի արտասովոր զգայուն ռադիոաստղադիտակները ստեղծել: Իսկ դա հնարավորություն կտա լսելու ազդանշաններ:Դրանց գիտնականները սովորելու շատ բան ունեն: Անգամ շատ հեռու են լինում քամու կամ կրակի գոտուց: Իր ծղրտոցից երկու հազար անգամ ավելի բարձր աղմուկ մեջ էլ մոծակի բզզոցը լսվում է: Նա հիմգ կիլոմետր հեռու է լինում:Գիտնականները թիթեռնիկի <<անտենայի >> ու չղջիկիլսողական ապարատի աշխատանքի սկզբունքը հասկանում: Դրանց աղբյուրը ինչ*որ տեղ տիեզերքում:

Posted on

256-260

Posted in Գրականություն10, Ընդհանուր

«Մխիթար Սեբաստացի» կրթահամալիր. ինչպես սկսվեց ամեն ինչ

3․ Կարդացեք Աշոտ Բլեյանի «Մխիթար Սեբաստացի» կրթահամալիր. ինչպես սկսվեց ամեն ինչ» հարցազրույցը. ծանոթացեք, ուսումնասիրեք, գրավոր եզրակացություն-հետևություն արեք:

Այս հարցազրույցից ես իմացա, որ․

  • Աշոտ Բլեյանը ֆիզիկոսի մասնագիտությամբ դասավանդում էր և աշխատում գիտական ոլորտում, բայց 1985 թվականին սկսեց իր գործունեությունը դպրոցում՝ որպես տնօրեն, սկզբում Բանգլադեշի թիվ 183 դպրոցում:
  • «Մխիթար Սեբաստացի» կրթահամալիրը հիմնադրվել է 1989 թվականին՝ որպես փորձարարական-հետազոտական կրթական ծրագիր, որն ուղղված էր անհատականության, ստեղծարարության և տաղանդի դրսևորման համար արդյունավետ միջավայր ստեղծելուն:
  • Կրթահամալիրի ճանապարհը շատ բարդ է եղել, սակայն շնորհիվ պատվիրատուների կամ այլ կերպ ասած սեբաստացի սաների և նրանց ծնողների, դպրոցը կարողացել է հաղթահարել խոչընդոտները՝ կրթության մեջ կիրառելով անհատի կրթական պատվեր, ստեղծականություն և արդիական գործիքներ։
  • Կրթահամալիրի անվանումը կապված էր Մխիթար Սեբաստացու Միաբանության հետ և խորհրդանշում էր ուսուցիչների ստեղծագործ ու ոգևորված թիմի միաբանությունը:
  • Կրթահամալիրի տոնը նշվում է նոյեմբերին, քանի որ այդ ամիսը սիրելի է Աշոտ Բլեյանի համար: Նա գնահատում է ուշ աշնան առանձնահատուկ, ծանրակշիռ մթնոլորտը և վստահ է, որ այդ ժամանակը հարմար է տոնին պատրաստվելու համար: